Bị AIDS có được giảm nhẹ trách nhiệm hình sự không?

Bị AIDS có được giảm nhẹ trách nhiệm hình sự không? Làm thế nào nếu nhập viện khi bị bắt giữ.

Tóm tắt câu hỏi:

Anh Hai của cháu bị tội tàng trữ trái phép chất ma túy khoảng (0,237g ma túy) , nhưng Anh cháu bị nhiễm các loại bệnh khá nặng (AIDS, Sỏi thận, Viêm Phổi,..) anh cháu sẽ bị đưa ra tòa xét xử vào vài ngày tới. Lúc Anh cháu bị bắt giữ được 1 ngày thì qua ngày thứ 2 anh cháu đã phải nhập viện trong tình trạng nguy kịch nên mới được cho về ở nhà và không được di dời đi nơi khác, mong Luật sư hãy cho cháu biết anh của cháu sẽ ở tù bao lâu và có được giảm nhẹ tội không ạ? Anh cháu đã có thái độ biết hối lỗi rồi ạ.!!

Câu hỏi được biên tập và đăng tải bởi Bộ phận tư vấn về pháp luật hình sự – Phòng trợ giúp pháp lý trực tuyến miễn phí của Công ty Luật TNHH Dương Gia.

Luật sư tư vấn:

Cám ơn bạn đã gửi câu hỏi của mình đến Ban biên tập – Phòng tư vấn trực tuyến của Công ty LUẬT DƯƠNG GIA. Với thắc mắc của bạn, Công ty LUẬT DƯƠNG GIA xin được đưa ra quan điểm tư vấn của mình như sau:

1. Căn cứ pháp lý

+ Luật phòng chống nhiễm vi rút gây ra hội chứng suy giảm hệ thống miễn dịch mắc phải ở người (HIV/AIDS) 2006

+ Bộ luật Hình sự sửa đổi, bổ sung 2017

2. Giải quyết vấn đề

Thứ nhất, về tội tàng trữ trái phép chất ma túy.

Dựa theo thông tin của bạn, anh trai bạn tàng trữ trái phép chất ma túy khoảng 0,237g vậy sự việc này được điều chỉnh tại Điểm c Khoản 1 Điều 249 Bộ luật Hình sự sửa đổi, bổ sung 2017 quy định tội tàng trữ trái phép chất ma túy, cụ thể như sau:

“1. Người nào tàng trữ trái phép chất ma túy mà không nhằm mục đích mua bán, vận chuyển, sản xuất trái phép chất ma túy thuộc một trong các trường hợp sau đây, thì bị phạt tù từ 01 năm đến 05 năm:
….
c) Heroine, Cocaine, Methamphetamine, Amphetamine, MDMA hoặc XLR-11 có khối lượng từ 0,1 gam đến dưới 05 gam;

Thứ hai, về việc đình chỉ, tạm đình chỉ vụ án; miễn trách nhiệm hình sự hoặc giảm trách nhiệm hình sự

Theo Khoản 1 Điều 42 Luật Phòng, chống HIV/AIDS quy định như sau:

“Người đang bị điều tra, truy tố, xét xử mà bị bệnh AIDS giai đoạn cuối được tạm đình chỉ điều tra hoặc tạm đình chỉ vụ án theo quy định của pháp luật về tố tụng hình sự.”

Và Điểm b Khoản Điều 29 Bộ luật Hình sự sửa đổi, bổ sung 2017 quy định về căn cứ miễn trách nhiệm hình sự

“2. Người phạm tội có thể được miễn trách nhiệm hình sự khi có một trong các căn cứ sau đây:
b) Khi tiến hành điều tra, truy tố, xét xử, người phạm tội mắc bệnh hiểm nghèo dẫn đến không còn khả năng gây nguy hiểm cho xã hội nữa;”

Theo các quy định nêu trên, trong trường hợp người bị nhiễm AIDS giai đoạn cuối, người phạm tội mắc bệnh hiểm nghèo dẫn đến không còn khả năng gây nguy hiểm cho xã hội nữa đang bị điều tra, truy tố, xét xử mà có kết luận của Hội đồng giám định y khoa thuộc bệnh viện cấp tỉnh hoặc cấp quân khu trở lên, thì Tòa án có thể xem xét cho họ được tạm đình, đình chỉ vụ án, hoặc miễn truy cứu trách nhiệm hình sự.

Do đó hiện nay gia đình bạn nên tiến hành giám định y khoa về tình trạng sức khỏe anh trai bạn, nếu nằm trong các điều kiện trên thì gia đình có thể nộp hồ sơ xin đình chỉ vụ án hoặc miễn truy cứu trách nhiệm hình sự theo quy định về tố tụng hình sự cho anh trai bạn.

Tuy nhiên nếu tình trạng bệnh của anh trai bạn chưa phù hợp điều kiện, thì có thể được xem xét giảm nhẹ trách nhiệm hình sự nếu đáp ứng ít nhất một trong các quy định tại Điều 51 Bộ luật Hình sự sửa đổi, bổ sung 2017, cụ thể như sau:

“Điều 51. Các tình tiết giảm nhẹ trách nhiệm hình sự
1. Các tình tiết sau đây là tình tiết giảm nhẹ trách nhiệm hình sự:
a) Người phạm tội đã ngăn chặn hoặc làm giảm bớt tác hại của tội phạm;
b) Người phạm tội tự nguyện sửa chữa, bồi thường thiệt hại hoặc khắc phục hậu quả;
c) Phạm tội trong trường hợp vượt quá giới hạn phòng vệ chính đáng;
d) Phạm tội trong trường hợp vượt quá yêu cầu của tình thế cấp thiết;
đ) Phạm tội trong trường hợp vượt quá mức cần thiết khi bắt giữ người phạm tội;
e) Phạm tội trong trường hợp bị kích động về tinh thần do hành vi trái pháp luật của nạn nhân gây ra;
g) Phạm tội vì hoàn cảnh đặc biệt khó khăn mà không phải do mình tự gây ra;
h) Phạm tội nhưng chưa gây thiệt hại hoặc gây thiệt hại không lớn;
i) Phạm tội lần đầu và thuộc trường hợp ít nghiêm trọng;
k) Phạm tội vì bị người khác đe dọa hoặc cưỡng bức;
l) Phạm tội trong trường hợp bị hạn chế khả năng nhận thức mà không phải do lỗi của mình gây ra;
m) Phạm tội do lạc hậu;
n) Người phạm tội là phụ nữ có thai;
o) Người phạm tội là người đủ 70 tuổi trở lên;
p) Người phạm tội là người khuyết tật nặng hoặc khuyết tật đặc biệt nặng;
q) Người phạm tội là người có bệnh bị hạn chế khả năng nhận thức hoặc khả năng điều khiển hành vi của mình;
r) Người phạm tội tự thú;
s)Người phạm tội thành khẩn khai báo, ăn năn hối cải;
t) Người phạm tội tích cực hợp tác với cơ quan có trách nhiệm trong việc phát hiện tội phạm hoặc trong quá trình giải quyết vụ án;
u) Người phạm tội đã lập công chuộc tội;
v) Người phạm tội là người có thành tích xuất sắc trong sản xuất, chiến đấu, học tập hoặc công tác;
x) Người phạm tội là người có công với cách mạng hoặc là cha, mẹ, vợ, chồng, con của liệt sĩ.
2. Khi quyết định hình phạt, Tòa án có thể coi đầu thú hoặc tình tiết khác là tình tiết giảm nhẹ, nhưng phải ghi rõ lý do giảm nhẹ trong bản án.
3. Các tình tiết giảm nhẹ đã được Bộ luật này quy định là dấu hiệu định tội hoặc định khung thì không được coi là tình tiết giảm nhẹ trong khi quyết định hình phạt.”