Đang chấp hành hình phạt tù có được tham gia bảo hiểm xã hội tự nguyện không? Ủy quyền người khác mua bảo hiểm xã hội tự nguyện.
Tóm tắt câu hỏi:
Mình muốn hỏi. Mình có ông anh trai tham gia BHXH được 14 năm nhưng nay a ấy đang bị đi tù và nhà nước cho thôi việc. Mình muốn hỏi là a ấy có thể tham gia đóng tiếp BHXH tự nguyện được không? và có được Ủy quyền cho vợ nộp tiền BHXH tự nguyện được không?
Câu hỏi được biên tập và đăng tải bởi Bộ phận tư vấn về pháp luật bảo hiểm xã hội – Phòng trợ giúp pháp lý trực tuyến miễn phí của Công ty Luật TNHH Dương Gia.
Luật sư tư vấn:
Cám ơn bạn đã gửi câu hỏi của mình đến Ban biên tập – Phòng tư vấn trực tuyến của Công ty LUẬT DƯƠNG GIA. Với thắc mắc của bạn, Công ty LUẬT DƯƠNG GIA xin được đưa ra quan điểm tư vấn của mình như sau:
1. Căn cứ pháp lý
– Luật bảo hiểm xã hội năm 2014
– Luật thi hành án hình sự 2010
2. Giải quyết vấn đề
Theo thông tin bạn cung cấp thì anh trai của bạn đóng bảo hiểm xã hội được 14 năm và hiện đang chấp hành hình phạt tù và có nhu cầu tham gia bảo hiểm xã hội tự nguyện. Bảo hiểm xã hội là sự bảo đảm thay thế hoặc bù đắp một phần thu nhập của người lao động khi họ bị giảm hoặc mất thu nhập do ốm đau, thai sản, tai nạn lao động, bệnh nghề nghiệp, hết tuổi lao động hoặc chết, trên cơ sở đóng vào quỹ bảo hiểm xã hội.
Bảo hiểm xã hội tự nguyện là loại hình bảo hiểm xã hội do Nhà nước tổ chức mà người tham gia được lựa chọn mức đóng, phương thức đóng phù hợp với thu nhập của mình và Nhà nước có chính sách hỗ trợ tiền đóng bảo hiểm xã hội để người tham gia hưởng chế độ hưu trí và tử tuất.
Theo quy định tại Điều 72 Luật bảo hiểm xã hội năm 2014 thì người tham gia bảo hiểm xã hội tự nguyện là công dân Việt Nam từ đủ 15 tuổi trở lên, không thuộc đối tượng tham gia bảo hiểm xã hội bắt buộc.
Theo quy định tại Khoản 4, Điều 2, Luật bảo hiểm xã hội năm 2014 như sau:
“Điều 2. Đối tượng áp dụng
4. Người tham gia bảo hiểm xã hội tự nguyện là công dân Việt Nam từ đủ 15 tuổi trở lên và không thuộc đối tượng quy định tại khoản 1 Điều này.”
Theo quy định tại Điều 8, Quyết định 595/QĐ-BHXH năm 2017 Quy trình thu bảo hiểm xã hội, bảo hiểm y tế, bảo hiểm thất nghiệp, bảo hiểm tai nạn lao động, bệnh nghề nghiệp; cấp sổ bảo hiểm xã hội, thẻ bảo hiểm y tế do Bảo hiểm xã hội Việt Nam ban hành như sau:
“Điều 8. Đối tượng tham gia theo quy định tại Điều 2 Luật BHXH và các văn bản hướng dẫn thi hành, cụ thể như sau:
1. Người tham gia BHXH tự nguyện là công dân Việt Nam từ đủ 15 tuổi trở lên và không thuộc đối tượng tham gia BHXH bắt buộc theo quy định của pháp luật về BHXH, bao gồm:
1.1. Người lao động làm việc theo HĐLĐ có thời hạn dưới 03 tháng trước ngày 01/01/2018; người lao động làm việc theo HĐLĐ có thời hạn dưới 01 tháng từ ngày 01/01/2018 trở đi;
1.2. Người hoạt động không chuyên trách ở thôn, ấp, bản, sóc, làng, tổ dân phố, khu, khu phố;
1.3. Người lao động giúp việc gia đình;
1.4. Người tham gia các hoạt động sản xuất, kinh doanh, dịch vụ không hưởng tiền lương;
1.5. Xã viên không hưởng tiền lương, tiền công làm việc trong hợp tác xã, liên hiệp hợp tác xã;
1.6. Người nông dân, người lao động tự tạo việc làm bao gồm những người tự tổ chức hoạt động lao động để có thu nhập cho bản thân và gia đình;
1.7. Người lao động đã đủ điều kiện về tuổi đời nhưng chưa đủ điều kiện về thời gian đóng để hưởng lương hưu theo quy định của pháp luật về BHXH;
1.8. Người tham gia khác.
2. Cơ quan, tổ chức và cá nhân có liên quan đến BHXH tự nguyện.”
Người lao động đã đủ điều kiện về tuổi đời nhưng chưa đủ điều kiện về thời gian đóng để hưởng lương hưu theo quy định của pháp luật về bảo hiểm xã hội.
Theo quy định tại khoản 1 Điều 3 Luật thi hành án hình sự 2010 thì người chấp hành án là người bị kết tội và phải chịu hình phạt theo bản án đã có hiệu lực pháp luật. Bên cạnh hình phạt chính, người chấp hành án có thể phải chấp hành hình phạt bổ sung được quy định ngay trong bản án hình sự có hiệu lực như : Cấm đảm nhiệm chức vụ, cấm hành nghề hoặc làm một số công việc nhất định. Bên cạnh đó, mới chỉ có những quy định cụ thể về hạn chế quyền bầu cử đại biểu quốc hội và đại biểu hội đồng nhân dân thì người đang chấp hành hình phạt tù mà không được hưởng án treo thuộc trường hợp bị tước quyền bầu cử.
Do đó, Ngoài hình phạt chính và hình phạt bổ sung được quy định tại bản án đã có hiệu lực pháp luật thì hầu hết các quyền và nghĩa vụ khác của người chấp hành hình phạt tù không bị ảnh hưởng trong đó bao gồm cả quyền và nghĩa vụ dân sự.
Bộ luật hình sự 1999 quy định như sau về hình phạt tù:
” Điều 33. Tù có thời hạn
Tù có thời hạn là việc buộc người bị kết án phải chấp hành hình phạt tại trại giam trong một thời hạn nhất định. Tù có thời hạn đối với người phạm một tội có mức tối thiểu là ba tháng, mức tối đa là hai mươi năm.
Thời gian tạm giữ, tạm giam được trừ vào thời hạn chấp hành hình phạt tù, cứ một ngày tạm giữ, tạm giam bằng một ngày tù.”
Pháp luật hiện hành không quy định người đang chấp hành hình phạt tù thì không được tham gia bảo hiểm xã hội tự nguyện.
Hồ sơ tham gia bảo hiểm xã hội tự nguyện bao gồm:
+ Tờ khai cung cấp và thay đổi thông tin người tham gia bảo hiểm xã hội, bảo hiểm y tế, bảo hiểm thất nghiệp mẫu TK1-TS.
+ Sổ bảo hiểm xã hội
+ Giấy xác nhận đã thu hồi sổ bảo hiểm xã hội đối với người đã hưởng trợ cấp bảo hiểm xã hội một lần
+ Mẫu TK3-TS, D05-TS đối với đơn vị đại diện cho người lao động tham gia bảo hiểm xã hội tự nguyện.
Như vậy, pháp luật Việt Nam không ghi nhận việc hạn chế năng lực pháp luật dân sự của cá nhân trong thời gian chấp hành hình phạt tù. Anh trai bạn đang chấp hành hình phạt tù vẫn có năng lực pháp luật dân sự như mọi công dân khác. Vì vậy, anh trai bạn có quyền tham gia vào các quan hệ dân sự, trong đó có quan hệ ủy quyền. Anh trai bạn có quyền ủy quyền cho người vợ đóng bảo hiểm tự nguyện theo quy định của pháp luật.
Bạn cũng có thể tham khảo thêm thông tin các dịch vụ tư vấn về bảo hiểm xã hội của chúng tôi:
- Tư vấn pháp luật bảo hiểm xã hội trực tuyến miễn phí qua điện thoại
- Luật sư tư vấn pháp luật về BHXH - BHYT qua email, bằng văn bản
- Luật sư tư vấn luật BHXH tại văn phòng và tại nơi khách hàng yêu cầu
- Các dịch vụ Luật sư tư vấn - tranh tụng uy tín khác của Luật Dương Gia!
Trân trọng cám ơn!