Điều kiện có hiệu lực của di chúc

Điều kiện có hiệu lực của di chúc. Quy định về di chúc, loại di chúc và di chúc hợp pháp.

Tóm tắt câu hỏi:

Bác tôi có để lại một di chúc viết tay về tài sản của mình. Tuy nhiên di chúc đó chưa được chứng thực bởi cơ quan chức năng hay tổ chức công chứng. Xin hỏi di chúc đó có hiệu lực không và trong trường hợp phát sinh tranh chấp liên quan đến tài sản trong di trúc thì giải quyết thế nào?

Câu hỏi được biên tập và đăng tải bởi Bộ phận tư vấn về pháp luật dân sự – Phòng trợ giúp pháp lý trực tuyến miễn phí của Công ty Luật TNHH Dương Gia.

Luật sư tư vấn:

Cám ơn bạn đã gửi câu hỏi của mình đến Ban biên tập – Phòng tư vấn trực tuyến của Công ty LUẬT DƯƠNG GIA. Với thắc mắc của bạn, Công ty LUẬT DƯƠNG GIA xin được đưa ra quan điểm tư vấn của mình như sau:

1. Cơ sở pháp lý

Bộ luật Dân sự 2015

2. Giải quyết vấn đề

Vì thông tin bạn cung cấp không đầy đủ về thời gian lập di chúc nên căn cứ theo quy định của pháp luật hiện hành. Theo quy định tại Điều 630 Bộ luật Dân sự 2015 quy định về “Di chúc hợp pháp” như sau:

“1. Di chúc hợp pháp phải có đủ các điều kiện sau đây:

a) Người lập di chúc minh mẫn, sáng suốt trong khi lập di chúc; không bị lừa dối, đe doạ, cưỡng ép;

b) Nội dung của di chúc không vi phạm điều cấm của luật, không trái đạo đức xã hội; hình thức di chúc không trái quy định của luật.

[…]

4. Di chúc bằng văn bản không có công chứng, chứng thực chỉ được coi là hợp pháp, nếu có đủ các điều kiện được quy định tại khoản 1 Điều này.

[…]”

Theo trình bày của bạn, di chúc của bác bạn là là di chúc viết tay, nhưng không được công chứng, chứng thực,. Như vậy theo quy định của pháp luật, nó chỉ được xem là di chúc hợp pháp khi lập di chúc tinh thần của bác bạn minh mẫn, sáng suốt và không bị lừa dối đe dọa, đồng thời hình thức di chúc không trái với quy định của pháp luật.

Về hình thức của di chúc, luật quy định như sau: “Di chúc phải được lập thành văn bản; nếu không thể lập được di chúc bằng văn bản thì có thể di chúc miệng.” (Điều 672 Bộ luật Dân sự 2015)

Di chúc bằng văn bản ngoại trừ trường hợp có công chứng, chứng thực thì Điều 628 còn quy định hai trường hợp như sau:

“1. Di chúc bằng văn bản không có người làm chứng.

2. Di chúc bằng văn bản có người làm chứng.

[…]”

Thứ nhất, về di chúc bằng văn bản có người làm chứng, Điều 634 Bộ luật Dân sự 2015 quy định cần đáp ứng những điều kiện sau:

– Có ít nhất hai người làm chứng

– Người làm chứng phải ký hoặc điểm chỉ vào bản di chúc trước mặt những người làm chứng

– Người làm chứng xác nhận chữ ký, điểm chỉ của người lập di chúc và ký vào bản di chúc

– Việc lập di chúc bằng văn bản có người làm chứng phải tuân theo quy định tại Điều 631 và Điều 632 của Bộ luật Dân sự.

Thứ hai, về di chúc bằng văn bản không có người làm chứng, điều 633 Bộ luật Dân sự 2015 quy định cần đáp ứng những điều kiện sau:

– Người lập di chúc phải tự viết và ký vào bản di chúc.

– Việc lập di chúc bằng văn bản không có người làm chứng phải tuân theo quy định tại Điều 631 của Bộ luật Dân sự 2015.

Nếu đáp ứng được tất cả những điều kiện trên thì di chúc viết tay của bác bạn dù chưa công chứng, chứng thực những vẫn phát sinh hiệu lực, vẫn được pháp luật bảo vệ và đảm bảo thực hiện.