Điều kiện và thủ tục hưởng lương hưu khi suy giảm khả năng lao động

Điều kiện và thủ tục hưởng lương hưu khi suy giảm khả năng lao động. Nữ 42 tuổi có 20 năm đóng bảo hiểm xã hội suy giảm 61% khả năng lao động có được hưởng lương hưu không?

Tóm tắt câu hỏi:

Kính chào luật sư! Tôi có câu hỏi, rất mong nhờ luật sư tư vấn giùm: Chị tôi năm nay đã 42 tuổi, làm việc trong ngành cao su (khai thác mủ) đã đóng bảo hiểm xã hội được 20 năm. Hiện tại, chi tôi đang bị suy giảm sức lao động (61%), do không thể đảm đương được công việc nên muốn xin nghỉ. Xin hỏi luật sư, chị tôi có được hưởng lương hưu theo luật không ạ. Xin cảm ơn luật sư. Kính chúc luật sư sức khỏe, hạnh phúc an khang

Câu hỏi được biên tập và đăng tải bởi Bộ phận tư vấn về pháp luật lao động – Phòng trợ giúp pháp lý trực tuyến miễn phí của Công ty Luật TNHH Dương Gia.

Luật sư tư vấn:

Cám ơn bạn đã gửi câu hỏi của mình đến Ban biên tập – Phòng tư vấn trực tuyến của Công ty LUẬT DƯƠNG GIA. Với thắc mắc của bạn, Công ty LUẬT DƯƠNG GIA xin được đưa ra quan điểm tư vấn của mình như sau:

1. Căn cứ pháp lý:

Luật bảo hiểm xã hội năm 2014

Quyết định 915/LĐTBXH-QĐ

2. Nội dung tư vấn:

Chế độ hưu trí là một trong những chế độ bảo hiểm của người tham gia bảo hiểm xã hội khi đáp ứng được điều kiện về độ tuổi cũng như số năm đóng bảo hiểm xã hội theo quy định của pháp luật. Người lao động có thể nghỉ hưu đúng tuổi nhưng cũng có thể nghỉ hưu trước tuổi khi bị suy giảm khả năng lao động. Trường hợp của bạn, dựa theo thông tin bạn cung cấp, hiện nay bạn đang muốn xác định việc chị của bạn đang có đủ điều kiện để hưởng lương hưu. Để giải quyết vấn đề này, cần xem xét các phương diện sau:

Trước hết, theo thông tin, chị của bạn năm nay đã 42 tuổi, là lao động làm việc khai thác mủ cao su, và chị của bạn đã đóng bảo hiểm xã hội được 20 năm. Hiện tại, chị của bạn đang bị suy giảm lao động 61%, và không thể đảm đương được công việc nên đã xin nghỉ việc. 

Có thể thấy, công việc của chị gái bạn là lao động khai thác mủ cao su, căn cứ theo Phụ lục được ban hành kèm theo Quyết định 915/LĐTBXH-QĐ ngày 30 tháng 07 năm 1996 của Bộ Lao động – Thương Binh và Xã hội được xác định là công việc đặc biệt nặng nhọc, độc hại, nguy hiểm.

Trường hợp này, chị gái của bạn đủ điều kiện nghỉ hưu theo quy định tại Khoản 1 Điều 54 Luật bảo hiểm xã hội năm 2014 được xác định như sau:

“Điều 54. Điều kiện hưởng lương hưu

1. Người lao động quy định tại các điểm a, b, c, d, g, h và i khoản 1 Điều 2 của Luật này, trừ trường hợp quy định tại khoản 3 Điều này, khi nghỉ việc có đủ 20 năm đóng bảo hiểm xã hội trở lên thì được hưởng lương hưu nếu thuộc một trong các trường hợp sau đây:

a) Nam đủ 60 tuổi, nữ đủ 55 tuổi;

b) Nam từ đủ 55 tuổi đến đủ 60 tuổi, nữ từ đủ 50 tuổi đến đủ 55 tuổi và có đủ 15 năm làm nghề hoặc công việc nặng nhọc, độc hại, nguy hiểm hoặc đặc biệt nặng nhọc, độc hại, nguy hiểm thuộc danh mục do Bộ Lao động – Thương binh và Xã hội, Bộ Y tế ban hành hoặc có đủ 15 năm làm việc ở nơi có phụ cấp khu vực hệ số 0,7 trở lên;

c) Người lao động từ đủ 50 tuổi đến đủ 55 tuổi và có đủ 20 năm đóng bảo hiểm xã hội trở lên mà trong đó có đủ 15 năm làm công việc khai thác than trong hầm lò;

d) Người bị nhiễm HIV/AIDS do tai nạn rủi ro nghề nghiệp.

…”

Căn cứ theo quy định tại khoản 1 Điều 54 Luật bảo hiểm xã hội năm 2014, xem xét trong trường hợp của bạn, chị gái của bạn sẽ đủ điều kiện để nghỉ hưu khi thuộc vào một trong các trường hợp:

• Đủ 55 tuổi và đủ 20 năm đóng bảo hiểm xã hội.
• Trường hợp đã đóng đủ 20 năm đóng bảo hiểm xã hội, và có đủ 15 năm làm nghề hoặc công việc đặc biệt nặng nhọc, độc hại, nguy hiểm thì chỉ cần đáp ứng điều kiện đủ 50 tuổi đến đủ 55 tuổi.

Trong trường hợp của bạn, chị gái của bạn đã đóng đủ 20 năm đóng bảo hiểm xã hội, 42 tuổi, mặc dù làm công việc nặng nhọc độc hại nhưng nếu căn cứ theo quy định tại khoản 1 Điều 54 Luật bảo hiểm xã hội năm 2014 thì chị gái của bạn vẫn không đáp ứng đủ điều kiện để nghỉ hưu đúng tuổi. 

Trường hợp này, chị gái của bạn chỉ có thể nghỉ hưu theo diện nghỉ hưu trước tuổi theo diện bị suy giảm khả năng lao động. Căn cứ theo quy định tại khoản 1 Điều 55 Luật Bảo hiểm xã hội năm 2014 thì:

“Điều 55. Điều kiện hưởng lương hưu khi suy giảm khả năng lao động

1. Người lao động quy định tại các điểm a, b, c, d, g, h và i khoản 1 Điều 2 của Luật này khi nghỉ việc có đủ 20 năm đóng bảo hiểm xã hội trở lên được hưởng lương hưu với mức thấp hơn so với người đủ điều kiện hưởng lương hưu quy định tại điểm a và điểm b khoản 1 Điều 54 của Luật này nếu thuộc một trong các trường hợp sau đây:

a) Từ ngày 01 tháng 01 năm 2016, nam đủ 51 tuổi, nữ đủ 46 tuổi và bị suy giảm khả năng lao động từ 61% trở lên thì đủ điều kiện hưởng lương hưu khi suy giảm khả năng lao động. Sau đó mỗi năm tăng thêm một tuổi cho đến năm 2020 trở đi, nam đủ 55 tuổi và nữ đủ 50 tuổi thì mới đủ điều kiện hưởng lương hưu khi suy giảm khả năng lao động từ 61% trở lên;

b) Nam đủ 50 tuổi, nữ đủ 45 tuổi và bị suy giảm khả năng lao động từ 81% trở lên;

c) Bị suy giảm khả năng lao động từ 61% trở lên và có đủ 15 năm trở lên làm nghề hoặc công việc đặc biệt nặng nhọc, độc hại, nguy hiểm thuộc danh mục do Bộ Lao động – Thương binh và Xã hội, Bộ Y tế ban hành.

…”

Trong trường hợp của bạn, dựa trên những thông tin bạn cung cấp, đồng thời căn cứ theo quy định tại khoản 1 Điều 55 Luật bảo hiểm xã hội năm 2014 được trích dẫn ở trên thì chị gái của bạn chỉ đủ điều kiện để nghỉ hưu khi đáp ứng điều kiện có đủ 15 năm làm nghề hoặc công việc nặng nhọc nguy hiểm.

Trường hợp bạn không đáp ứng điều kiện này thì dù công việc của chị gái bạn là công việc cạo mủ cao su – một công việc đặc biệt nặng nhọc, nguy hiểm và chị gái của bạn bị suy giảm khả năng lao động 61%, chị gái của bạn vẫn không đủ điều kiện để hưởng bảo hiểm xã hội.

Trường hợp chị gái của bạn đủ điều kiện để hưởng lương hưu thì bạn cần chuẩn bị hồ sơ hưởng lương hưu theo quy định tại Điều 108 Luật bảo hiểm xã hội năm 2014, gồm:

– Sổ bảo hiểm xã hội.

– Quyết định nghỉ việc hưởng chế độ hưu trí hoặc văn bản chấm dứt hợp đồng lao động hưởng chế độ hưu.

– Biên bản giám định mức suy giảm khả năng lao động của Hội đồng giám định y khoa.

– Đơn đề nghị hưởng lương hưu.

Chị gái của bạn sẽ nộp hồ sơ lên cơ quan bảo hiểm xã hội nơi chị gái của bạn đang cư trú.

Như vậy, trên cơ sở những phân tích nêu trên, có thể khẳng định, với thông tin chị gái của bạn 42 tuổi, đóng đủ 20 năm đóng bảo hiểm xã hội, và suy giảm khả năng lao động 61% trở lên thì chị gái của bạn sẽ đáp ứng đủ điều kiện hưởng lương hưu khi có đủ 15 năm làm công việc đặc biệt nặng nhọc, nguy hiểm. Trường hợp không đáp ứng điều kiện này thì chị gái của bạn sẽ không đủ điều kiện để nghỉ hưu, hay nghỉ hưu trước tuổi. Tuy nhiên, do thông tin bạn cung cấp không nêu rõ nên bạn cần căn cứ vào tình hình thực tế để xác định cụ thể. Đồng thời, khi sức khỏe của chị gái của bạn không đảm bảo để tiếp tục công việc, thì chị gái của bạn vẫn có thể nghỉ việc, và khi đáp ứng độ tuổi nghỉ hưu thì sẽ làm hồ sơ lương hưu theo quy định.