Hỏi đáp nguyên tắc phân chia di sản thừa kế theo pháp luật. Anh mất trước mẹ có được hưởng di sản thừa kế theo di chúc không?
Tóm tắt câu hỏi:
Dạ xin quí luật sư cho tôi hoi: Ba Mẹ tôi trước kia có lập di chúc để lại tài sản cho anh chị em tôi, riêng phần anh lớn tôi được hưởng nhiều hơn, sau đó Ba tôi mất, kể đến 2 năm sau anh lớn tôi cũng mất, vậy cho tôi hỏi, nếu Me tôi lây lai phần thừa kế đi chúc của anh lớn tôi có được không hay phần thừa kể đó những người con của anh tôi được hưởng, vì những người bên phòng công chứng nói Mẹ tôi có quyền lấy lại do anh tôi mất sau người lập di chúc, không biết có đúng không rất mong qúy luật sư tư vấn giúp giúp gia đỉnh tôi xin chân thành cảm ơn qúy luật sư
Câu hỏi được biên tập và đăng tải bởi Bộ phận tư vấn về pháp luật thừa kế – Phòng trợ giúp pháp lý trực tuyến miễn phí của Công ty Luật TNHH Dương Gia.
Luật sư tư vấn:
Cám ơn bạn đã gửi câu hỏi của mình đến Ban biên tập – Phòng tư vấn trực tuyến của Công ty LUẬT DƯƠNG GIA. Với thắc mắc của bạn, Công ty LUẬT DƯƠNG GIA xin được đưa ra quan điểm tư vấn của mình như sau:
1. Cơ sở pháp lý
2. Giải quyết vấn đề
Điều 624 Bộ luật dân sự 2015 có quy định như sau:
“Di chúc là sự thể hiện ý chí của cá nhân nhằm chuyển tài sản của mình cho người khác sau khi chết”.
Theo đó, có thể hiểu rằng di chúc được lập bởi cá nhân và thể hiện ý chí, mong muốn quyền định đoạt của cá nhân đó đối với tài sản thuộc quyền sở hữu của họ, hơn nữa pháp luật chỉ quy định di chúc thể hiện ý chí của cá nhân mà không có quy định bắt buộc di chúc thể hiện ý chí của riêng một cá nhân. Mà vợ,chồng đều là cá nhân nên khi đó di chúc có thể thể hiện cả ý chí của cả vợ và chồng nhưng di chúc đó phải đáp ứng các điều kiện theo như quy định của pháp luật.
Căn cứ dữ kiện mà bạn cung cấp thì chỉ có người cha chết nên chỉ có phần di chúc liên quan đến tài sản của người cha có hiệu lực. Tuy nhiên vì cha mẹ bạn đã lập di chúc chung để lại di sản, do đó trong trường hợp này còn phải tuân theo quy định tại Bộ luật dân sự 2015 thì có hai trường hợp sau:
– Trường hợp 1: Nếu trong bản di chúc cha mẹ bà có thoả thuận về thời điểm có hiệu lực của di chúc là thời điểm người sau cùng chết thì khi mẹ bạn mất, anh bạn mới có quyền hưởng di sản thừa kế của cha bạn. Vì anh bạn mất sau cha bạn nên sẽ phát sinh trường hợp con và vợ của anh bạn sẽ được hưởng phần di sản đó. Còn phần di sản của mẹ bạn, anh của bạn sẽ không được hưởng do theo quy định của điều 643 Bộ luật dân sự 2015 nêu rõ phần di chúc này không có hiệu lực vì anh bạn mất trước thời điểm mở thừa kế
“Điều 643. Hiệu lực của di chúc
2.Di chúc không có hiệu lực toàn bộ hoặc một phần trong trường hợp sau đây:
a) Người thừa kế theo di chúc chết trước hoặc chết cùng thời điểm với người lập di chúc;
b) Cơ quan, tổ chức được chỉ định là người thừa kế không còn tồn tại vào thời điểm mở thừa kế.
Trường hợp có nhiều người thừa kế theo di chúc mà có người chết trước hoặc chết cùng thời điểm với người lập di chúc, một trong nhiều cơ quan, tổ chức được chỉ định hưởng thừa kế theo di chúc không còn tồn tại vào thời điểm mở thừa kế thì chỉ phần di chúc có liên quan đến cá nhân, cơ quan, tổ chức này không có hiệu lực.”
– Trường hợp 2: Nếu trong bản di chúc mà cha mẹ bà lập không có sự thoả thuận về thời điểm có hiệu lực của di chúc thì khi cha bạn chết phần di chúc liên quan đến phần di sản của cha bạn sẽ có hiệu lực pháp luật, theo đó anh bạn có quyền được hưởng phần di sản của cha. Còn mẹ bạn có thể tuyên bố rút lại phần di sản chia cho anh trong phần di chúc bởi theo quy định của Bộ luật dân sự 2015 thì mẹ bạn có quyền sửa đổi, bổ sung phần di chúc của mình:
“Điều 640. Sửa đổi, bổ sung, thay thế, hủy bỏ di chúc
1.Người lập di chúc có thể sửa đổi, bổ sung, thay thế, hủy bỏ di chúc đã lập vào bất cứ lúc nào.
2.Trường hợp người lập di chúc bổ sung di chúc thì di chúc đã lập và phần bổ sung có hiệu lực pháp luật như nhau; nếu một phần của di chúc đã lập và phần bổ sung mâu thuẫn nhau thì chỉ phần bổ sung có hiệu lực pháp luật.
3.Trường hợp người lập di chúc thay thế di chúc bằng di chúc mới thì di chúc trước bị hủy bỏ.”
Như vậy trong trường hợp của bạn, theo quy định của pháp luật anh bạn chỉ được hưởng phần di sản thừa kế của cha và mẹ bạn hoàn toàn có thể sửa đổi di chúc để rút lại phần di sản trong khối tài sản thừa kế của mẹ.
Bạn cũng có thể tham khảo thêm thông tin các dịch vụ tư vấn về pháp luật thừa kế của chúng tôi:
- Luật sư tư vấn pháp luật thừa kế trực tuyến miễn phí qua điện thoại
- Luật sư tư vấn luật thừa kế, tranh chấp thừa kế qua email, bằng văn bản
- Luật sư tư vấn luật thừa kế, tranh chấp thừa kế trực tiếp tại văn phòng
- Các dịch vụ Luật sư tư vấn - tranh tụng uy tín khác của Luật Dương Gia!
Trân trọng cám ơn!