Hỏi đáp nguyên tắc phân chia tài sản thừa kế theo di chúc

Hỏi đáp nguyên tắc phân chia tài sản thừa kế theo di chúc. Hưởng di sản thừa kế theo di chúc.

Tóm tắt câu hỏi:

Chào luật sư! Xin luật sư tư vấn giúp tôi vấn đề tôi nêu ra dưới đây. Cha tôi đã mất 16 năm trước khi mất cha tôi có viết di chúc để lại cho 2 chị em tôi 1 miếng đất nhưng em gái tôi đã chuyển khẩu vào TP.HCM sống vì vậy tôi đứng tên sổ đỏ miếng đất, giờ tôi bán miếng đất này mà em tôi đòi chia đôi số tiền bán đất nhưng tôi không chia nếu như em tôi khởi kiện thì tôi buộc phải chia số tiền bán đất hay quyền sở hữu chỉ thuộc về tôi. Hiện tai em tôi còn giữ tờ di chúc của cha tôi để lại và nếu như phải chia đôi số tiền nhưng tôi không có tiền để giao cho em tôi thì tôi phải chịu hậu quả như thế nào? mong luật sư trả lời giúp tôi, tôi xin cảm ơn.

Câu hỏi được biên tập và đăng tải bởi Bộ phận tư vấn về pháp luật thừa kế – Phòng trợ giúp pháp lý trực tuyến miễn phí của Công ty Luật TNHH Dương Gia.

Luật sư tư vấn:

Cám ơn bạn đã gửi câu hỏi của mình đến Ban biên tập – Phòng tư vấn trực tuyến của Công ty LUẬT DƯƠNG GIA. Với thắc mắc của bạn, Công ty LUẬT DƯƠNG GIA xin được đưa ra quan điểm tư vấn của mình như sau:

1. Cơ sở pháp lý

• Bộ luật dân sự năm 2015

2. Giải quyết vấn đề

Tại khoản 1 Điều 623 Bộ luật dân sự năm 2015 quy định:

“Điều 623. Thời hiệu thừa kế

1. Thời hiệu để người thừa kế yêu cầu chia di sản là 30 năm đối với bất động sản, 10 năm đối với động sản, kể từ thời điểm mở thừa kế. Hết thời hạn này thì di sản thuộc về người thừa kế đang quản lý di sản đó. Trường hợp không có người thừa kế đang quản lý di sản thì di sản được giải quyết như sau:

a) Di sản thuộc quyền sở hữu của người đang chiếm hữu theo quy định tại Điều 236 của Bộ luật này;

b) Di sản thuộc về Nhà nước, nếu không có người chiếm hữu quy định tại điểm a khoản này.”

Bố bạn mất được 16 năm nhưng thời hiệu yêu cầu chia di sản thừa kế là 30 năm đối với bất động sản kể từ thời điểm mở thừa kế mà thời điểm mở thừa kế là thời điểm bố bạn mất nên em của bạn có quyền gửi đơn ra tòa yêu cầu chia di sản thừa kế theo di chúc nếu di chúc hợp pháp. Trường hợp di chúc không hợp pháp thì theo quy định tại điểm b khoản 1 Điều 650 Bộ luật dân sự năm 2015 thì di sản này sẽ được chia theo pháp luật. Khi đó những ai thuộc hàng thừa kế thứ nhất sẽ được hưởng phần thừa kế ngang nhau gồm: anh chị em của bạn, mẹ bạn và ông bà nội (nếu còn sống vào thời điểm bố bạn qua đời) căn cứ theo quy định tại điểm a khoản 1 và khoản 2 Điều 651 Bộ luật dân sự năm 2015:

“Điều 651. Người thừa kế theo pháp luật

1. Những người thừa kế theo pháp luật được quy định theo thứ tự sau đây:

a) Hàng thừa kế thứ nhất gồm: vợ, chồng, cha đẻ, mẹ đẻ, cha nuôi, mẹ nuôi, con đẻ, con nuôi của người chết;

2. Những người thừa kế cùng hàng được hưởng phần di sản bằng nhau.”

Do đó, nếu lúc trước em của bạn từ chối di sản thừa kế thì bạn sẽ không thể đứng tên trên giấy chứng nhận quyền sử dụng đất được mà em bạn sẽ là đồng sở hữu đối với bạn. Tại Điều 620 Bộ luật này quy định:

“Điều 620. Từ chối nhận di sản

1. Người thừa kế có quyền từ chối nhận di sản, trừ trường hợp việc từ chối nhằm trốn tránh việc thực hiện nghĩa vụ tài sản của mình đối với người khác.

2. Việc từ chối nhận di sản phải được lập thành văn bản và gửi đến người quản lý di sản, những người thừa kế khác, người được giao nhiệm vụ phân chia di sản để biết.

3. Việc từ chối nhận di sản phải được thể hiện trước thời điểm phân chia di sản.”

Theo đó, nếu em bạn từ chối nhận di sản thì phải được lập thành văn bản trước khi làm thủ tục phân chia di sản. Việc bán đứng tên trên giấy chứng nhận quyền sử dụng đất mà không dựa trên căn cứ trên là trái với quy định của pháp luật. Khi em bạn gửi đơn khởi kiện yêu cầu chia di sản thừa kế mà hai bạn có tên trong di chúc hợp pháp hoặc di chúc không hợp pháp mà chia di sản theo pháp luật thì bạn không thể bán tài sản thuộc sở hữu chung mà không có sự đồng ý của họ. Khi đã có bản án của Tòa về yêu cầu chia di sản thừa kế thì bắt buộc bạn phải thực hiện theo quyết định này.