Hỏi đáp phân chia di sản thừa kế theo pháp luật

Hỏi đáp phân chia di sản thừa kế theo pháp luật. Ông bà mất không để lại di chúc thì những ai được hưởng di sản thừa kế

Tóm tắt câu hỏi:

Ông bà nội cháu mất cách đây 6 năm, khi mất không để lại di chúc, ông bà có 4 người con ( bác gái, bố cháu, và 2 chú (1 chú đã mất). Nhà nước làm đường đền bù có 2000m đất vườn tổng giá trị là 1 tỷ 7 và 100m2 đất thổ cư ( mọi cơ sở vật chất là do công bố chấu và ông chung tiền xây dựng). Bây giờ có sự tranh chấp giữa 3 bên. bên thứ 1 bác gái lấy chồng tách khẩu được hơn 40 năm và không có công xây dựng gì. bên thứ 2 trước lúc mất chú hai có 1 đứa con đã ly hôn vợ và ra tòa ,đứa con ấy hiện đang ở cùng mẹ, thím ấy bây giờ đòi phần cho đứa con. Bố cháu đã đồng ý cho chú út 500 triệu cùng 50m2 thổ cư và số đất còn lại trên mảnh đất cũ. bên 3 bà trẻ (tức em gái ruột bà Nội) cũng muốn phần, vậy bố cháu là trưởng phân chia thế nào cho hợp lí?

Câu hỏi được biên tập và đăng tải bởi Bộ phận tư vấn về pháp luật thừa kế – Phòng trợ giúp pháp lý trực tuyến miễn phí của Công ty Luật TNHH Dương Gia.

Luật sư tư vấn:

Cám ơn bạn đã gửi câu hỏi của mình đến Ban biên tập – Phòng tư vấn trực tuyến của Công ty LUẬT DƯƠNG GIA. Với thắc mắc của bạn, Công ty LUẬT DƯƠNG GIA xin được đưa ra quan điểm tư vấn của mình như sau:

1.Cơ sở pháp lý

Bộ luật dân sự 2015

2. Giải quyết vấn đề

Thứ nhất xác định di sản thừa kế để lại

Căn cứ theo Điều 612 Bộ luật dân sự 2015 quy định về di sản thừa kế của người chết để lại như sau:

“Điều 612. Di sản

Di sản bao gồm tài sản riêng của người chết, phần tài sản của người chết trong tài sản chung với người khác”

Như vậy, di sản thừa kế được xác định của ông bà bạn sẽ bao gồm tài sản của ông bà để lại cộng với phần tài sản nằm trong khối tài sản chung với người khác. Theo thông tin mà bạn cung cấp, khối tài sản của ông bà bạn để lại có sự đầu tư và công sức đóng góp của bố bạn nên trước khi xác định di sản để lại bố bạn có quyền làm đơn để trừ phần đóng góp và công sức gây dựng nên trong khối tài sản chung với ông bà. Sau khi xác định khối di sản thừa kế, vì ông bà không để lại di chúc nên sẽ phân chia di sản theo quy định của pháp luật

Thứ hai, phân chia di sản thừa kế theo quy định của pháp luật

Căn cứ theo Điều 650 Bộ luật dân sự 2015 quy định về trường hợp thừa kế theo pháp luật như sau

“Điều 650. Những trường hợp thừa kế theo pháp luật

1. Thừa kế theo pháp luật được áp dụng trong trường hợp sau đây:

a) Không có di chúc;

b) Di chúc không hợp pháp;

c) Những người thừa kế theo di chúc chết trước hoặc chết cùng thời điểm với người lập di chúc; cơ quan, tổ chức được hưởng thừa kế theo di chúc không còn tồn tại vào thời điểm mở thừa kế;

d) Những người được chỉ định làm người thừa kế theo di chúc mà không có quyền hưởng di sản hoặc từ chối nhận di sản”.

Như vậy, đối với phần di sản mà ông bà để lại nếu không có di chúc thì sẽ được phân chia theo quy định của pháp luật. Đối với trường hợp chia di sản thừa kế theo pháp luật thì sẽ chia theo hàng thừa kế. Căn cứ Điều 651 Bộ luật dân sự 2015 quy định về những người thừa kế theo pháp luật như sau:

“Điều 651. Người thừa kế theo pháp luật

1. Những người thừa kế theo pháp luật được quy định theo thứ tự sau đây:

a) Hàng thừa kế thứ nhất gồm: vợ, chồng, cha đẻ, mẹ đẻ, cha nuôi, mẹ nuôi, con đẻ, con nuôi của người chết;

b) Hàng thừa kế thứ hai gồm: ông nội, bà nội, ông ngoại, bà ngoại, anh ruột, chị ruột, em ruột của người chết; cháu ruột của người chết mà người chết là ông nội, bà nội, ông ngoại, bà ngoại;

c) Hàng thừa kế thứ ba gồm: cụ nội, cụ ngoại của người chết; bác ruột, chú ruột, cậu ruột, cô ruột, dì ruột của người chết; cháu ruột của người chết mà người chết là bác ruột, chú ruột, cậu ruột, cô ruột, dì ruột; chắt ruột của người chết mà người chết là cụ nội, cụ ngoại.

2. Những người thừa kế cùng hàng được hưởng phần di sản bằng nhau.

3. Những người ở hàng thừa kế sau chỉ được hưởng thừa kế, nếu không còn ai ở hàng thừa kế trước do đã chết, không có quyền hưởng di sản, bị truất quyền hưởng di sản hoặc từ chối nhận di sản”.

Căn cứ theo quy định trên khi ông bà mất những người ở hàng thừa kế đầu tiên của ông bà sẽ được hưởng di sản bao gồm: bố bạn, bác gái, hai chú. Theo như thông tin bạn cung cấp thì có một người chú đã chết, nhưng bạn không nêu rõ chú bạn mất trước hay mất sau ông bà. Nếu như chú bạn mất sau ông bà thì chú bạn vẫn được chia phần di sản thừa kế giống như những người hàng thừa kế khác lúc này những người thừa kế của chú bạn bao gồm vợ, các con sẽ được hưởng phần di sản này. Nếu chú bạn mất trước ông bà bạn thì sẽ phát sinh trường hợp chia thừa kế kế vị theo điều 652 Bộ luật dân sự 2015.

“Điều 652. Thừa kế thế vị

Trường hợp con của người để lại di sản chết trước hoặc cùng một thời điểm với người để lại di sản thì cháu được hưởng phần di sản mà cha hoặc mẹ của cháu được hưởng nếu còn sống; nếu cháu cũng chết trước hoặc cùng một thời điểm với người để lại di sản thì chắt được hưởng phần di sản mà cha hoặc mẹ của chắt được hưởng nếu còn sống.”

Theo quy định trên nếu như chú bạn mất trước ông bà thì con của chú sẽ đươc hưởng phần di sản đáng ra chú bạn được hưởng.Như vậy, dựa trên những phân tích trên bà trẻ (em gái của bà nội) sẽ không nằm trong hàng thừa kế đầu tiên của ông bà bạn.Người thừa kế đầu tiên của ông bà bạn chỉ bao gồm: bố bạn, bác gái, chú đang sống, và người nhà của người chú đã mất (hưởng 1 phần thừa kế của chú).

Về cách phân chia di sản thừa kế thì những người trong gia đình của bạn có thể tự làm thủ tục khai nhận di sản thừa kế, tự thỏa thuận về cách chia sao cho hợp lý và thống nhất với ý chí của mọi người. Nếu như không thỏa thuận được, người nhà của bạn có thể làm đơn yêu cầu để Tòa án chia theo pháp luật theo nguyên tắc những người ở cùng hàng thừa kế được hưởng phần di sản thừa kế bằng nhau. Hồ sơ yêu cầu chia di sản thừa kế của ông bà bạn bao gồm:

-Đơn yêu cầu chia di sản thừa kế theo pháp luật

-Giấy tờ xác nhận mối quan hệ của người chết với người được hưởng thừa kế

-Giấy tờ chứng minh tài sản để lại

-Thông tin của người được chia di sản