Hỏi đáp về quyền nuôi con khi ly hôn

Hỏi đáp về quyền nuôi con khi ly hôn. Thủ tục ly hôn theo quy định của pháp luật.

Tóm tắt câu hỏi:

Cho tôi hỏi: chồng tôi bị bắt vì trong người có ma túy. Chúng tôi không có tài sản chung. Tôi muốn ly hôn với chồng nhưng không muốn 1 trong 2 đứa con của tôi theo bố. đứa lớn 5 tuổi đứa bé 3 tuổi. Vậy tôi phải làm gì để quyền nuôi con thuộc về tôi?

Câu hỏi được biên tập và đăng tải bởi Bộ phận tư vấn về pháp luật hôn nhân – Phòng trợ giúp pháp lý trực tuyến miễn phí của Công ty Luật TNHH Dương Gia.

Luật sư tư vấn:

Cám ơn bạn đã gửi câu hỏi của mình đến Ban biên tập – Phòng tư vấn trực tuyến của Công ty LUẬT DƯƠNG GIA. Với thắc mắc của bạn, Công ty LUẬT DƯƠNG GIA xin được đưa ra quan điểm tư vấn của mình như sau:

1. Căn cứ pháp lý

– Luật Hôn nhân và gia đình 2014

2. Giải quyết vấn đề

Theo quy định này thì vợ hoặc chồng đều có quyền yêu cầu giải quyết ly hôn khi cuộc sống hôn nhân của một hoặc hai bên vợ chồng đang trầm trọng không thể kéo dài được thì pháp luật cho phép thuận tình hoặc đơn phương ly hôn để đảm bảo cuộc sống cho hai bên.

Nếu hai vợ chồng cùng yêu cầu ly hôn, khi hai bên thật sự tự nguyện ly hôn và đã thỏa thuận về việc chia tài sản, việc trông nom, chăm sóc, cấp dưỡng cho con thì có thể nộp đơn xin thuận tình ly hôn theo Điều 55 Luật hôn nhân và gia đình 2014 quy định về Thuận tình ly hôn.

Trường hợp hai vợ chồng không thỏa thuận được các vấn đề trên thì bạn có quyền gửi đơn lên Tòa án yêu cầu giải quyết thủ tục ly hôn đơn phương do trường hợp của bạn vì con bạn mới hơn 4 tháng tuổi nên chồng bạn không có quyền yêu cầu ly hôn trong trường hợp bạn đang nuôi con dưới 12 tháng tuổi theo quy định tại khoản 3 Điều 51 Luật hôn nhân và gia đình năm 2014.

Ly hôn đơn phương là việc ly hôn theo yêu cầu của một bên vợ hoặc chồng theo Điều 56 Luật Hôn nhân và gia đình 2014 quy định như sau:

“1. Khi vợ hoặc chồng yêu cầu ly hôn mà hòa giải tại Tòa án không thành thì Tòa án giải quyết cho ly hôn nếu có căn cứ về việc vợ, chồng có hành vi bạo lực gia đình hoặc vi phạm nghiêm trọng quyền, nghĩa vụ của vợ, chồng làm cho hôn nhân lâm vào tình trạng trầm trọng, đời sống chung không thể kéo dài, mục đích của hôn nhân không đạt được.

Trong trường hợp vợ hoặc chồng của người bị Tòa án tuyên bố mất tích yêu cầu ly hôn thì Tòa án giải quyết cho ly hôn.

Trong trường hợp có yêu cầu ly hôn theo quy định tại khoản 2 Điều 51 của Luật này thì Tòa án giải quyết cho ly hôn nếu có căn cứ về việc chồng, vợ có hành vi bạo lực gia đình làm ảnh hưởng nghiêm trọng đến tính mạng, sức khỏe, tinh thần của người kia.”

Từ quy định trên có thể hiểu điều kiện về căn cứ để ly hôn đơng phương bao gồm:

+ Vợ, chồng có hành vi bạo lực gia đình hoặc vi phạm nghiêm trọng quyền, nghĩa vụ của vợ, chồng làm hôn nhân lâm vào tình trạng trầm trọng, đời sống chung không thể kéo dài, mục đích của hôn nhân không đạt được,

+ Trong trường hợp vợ hoặc chồng người bị Tòa án tuyên bố mất tích yêu cầu ly hôn thì Tòa án giải quyết cho ly hôn

Do vậy, trong trường hợp của bạn, bạn cần phải chứng minh đời sống vợ chồng bạn không thể kéo dài được vì việc anh chồng nghiện ma túy,  không quan tâm, chăm sóc gia đình lâm vào tình trạng đến mức trầm trọng như hướng dẫn trên. Đã được người thân hoặc cơ quan nhắc nhở, hòa giải nhiều lần nhưng vẫn tiếp tục nghiện hút , không quan tâm, chăm sóc gia đình thì lúc này mới có căn cứ để nhận định đời sống chung của hai vợ chồng không thể kéo dài được và như vậy mới đáp ứng được căn cứ ly hôn đơn phương.

Thứ hai, thủ tục ly hôn:

– Đơn xin ly hôn đơn phương (theo mẫu);

– Giấy chứng nhận đăng ký kết hôn (bản chính);

– Chứng minh nhân dân và hộ khẩu; (bản sao có chứng thực)

– Giấy khai sinh của các con; (bản sao có chứng thực)

– Các tài liệu, chứng cứ khác chứng minh tài sản chung như: Giấy chứng nhận quyền sử dụng đất, giấy đăng ký xe, sổ tiết kiệm…

 Bạn nộp hồ sơ tại Tòa án nhân dân quận, huyện nơi thường trú của chồng bạn nếu ly hôn đơn phương và tòa án nhân dân nơi vợ chồng bạn chọn giải quyết nếu ly hôn thuận tình. Sau khi tiếp nhận đơn xin ly hôn đơn phương sẽ tiến hành hòa giải tại tòa án. Nếu hòa giải không thành, Tòa án sẽ tiến hành thủ tục ly hôn theo quy định của pháp luật.

Thời gian giải quyết là từ 4 – 6 tháng.

Về quyền nuôi con khi ly hôn

 Về vấn đề con chung của hai vợ chồng, căn cứ theo khoản 3, Điều 81 Luật hôn nhân và gia đình quy định về quyền nuôi con dưới 36 tháng tuổi như sau: 

“Điều 81. Việc trông nom, chăm sóc, nuôi dưỡng, giáo dục con sau khi ly hôn

Sau khi ly hôn, cha mẹ vẫn có quyền, nghĩa vụ trông nom, chăm sóc, nuôi dưỡng, giáo dục con chưa thành niên, con đã thành niên mất năng lực hành vi dân sự hoặc không có khả năng lao động và không có tài sản để tự nuôi mình theo quy định của Luật này, Bộ luật dân sự và các luật khác có liên quan.

Vợ, chồng thỏa thuận về người trực tiếp nuôi con, nghĩa vụ, quyền của mỗi bên sau khi ly hôn đối với con; trường hợp không thỏa thuận được thì Tòa án quyết định giao con cho một bên trực tiếp nuôi căn cứ vào quyền lợi về mọi mặt của con; nếu con từ đủ 07 tuổi trở lên thì phải xem xét nguyện vọng của con.

Con dưới 36 tháng tuổi được giao cho mẹ trực tiếp nuôi, trừ trường hợp người mẹ không đủ điều kiện để trực tiếp trông nom, chăm sóc, nuôi dưỡng, giáo dục con hoặc cha mẹ có thỏa thuận khác phù hợp với lợi ích của con.”

Như vậy, về nguyên tắc vợ chồng bạn khi ly hôn có thể thỏa thuận về người trực tiếp nuôi con căn cứ vào quyền lợi về mọi mặt của con. Trường hợp 2 vợ chồng không thỏa thuận được với nhau về người trực tiếp nuôi con thì có thể yêu cầu Tòa án quyết định. Tòa sẽ căn cứ vào quyền lợi về mọi mặt của con, đặc biệt là các điều kiện cho sự phát triển về thể chất, bảo đảm việc học hành và các điều kiện cho sự phát triển tốt về tinh thần và phải xem xét đến nguyện vọng của con muốn được sống trực tiếp với ai để quyết định việc trao quyền nuôi con cho vợ hoặc chồng.

Cụ thể Tòa sẽ xem xét một cách tổng hợp 3 phương diện:

– Điều kiện về vật chất gồm: Ăn, ở, sinh hoạt, điều kiện học tập… các yếu tố đó dựa trên thu nhập , tài sản, chỗ ở của cha mẹ.

– Các yếu tố về tinh thần gồm: Thời gian chăm sóc, dạy dỗ, giáo dục con, tình cảm đã dành cho con từ trước đến nay, điều kiện cho con vui chơi, giải trí, nhân cách đạo đức, trình độ học vấn,… của cha mẹ.

Nếu bạn đáp ứng các điều kiện trên và người chồng bạn không đáp ứng điều kiện nuôi con thì bạn sẽ được nuôi con theo quy định của pháp luật.