Mua điện thoại trả góp không trả tiền đúng hạn có bị truy cứu trách nhiệm hình sự không?

Mua điện thoại trả góp không trả tiền đúng hạn có bị truy cứu trách nhiệm hình sự không? Nghĩa vụ thanh toán tiền khi mua bán tài sản theo quy định pháp luật .

Tóm tắt câu hỏi:

Luật sư cho tôi hỏi: tháng 10-2017 vừa rồi tôi có mua 1 chiếc điện thoại trả góp với giá là 15 triệu 980 nghìn đóng trong 9 tháng và đã trả trước 2 triệu và đóng được 2 tháng rồi và 2 tháng vừa rồi tôi đang thất nghiệp và không có tiền để đóng, và đang bị án treo 2 năm. Vậy luật sư cho tôi hỏi là bây giờ mà không đóng đúng hạn có bị khởi tố không ạ Cảm ơn luật sư

Câu hỏi được biên tập và đăng tải bởi Bộ phận tư vấn về pháp luật dân sự – Phòng trợ giúp pháp lý trực tuyến miễn phí của Công ty Luật TNHH Dương Gia.

Luật sư tư vấn:

Cám ơn bạn đã gửi câu hỏi của mình đến Ban biên tập – Phòng tư vấn trực tuyến của Công ty LUẬT DƯƠNG GIA. Với thắc mắc của bạn, Công ty LUẬT DƯƠNG GIA xin được đưa ra quan điểm tư vấn của mình như sau:

1. Cơ sở pháp lý:

Bộ luật dân sự 2015

Luật sửa đổi Bộ luật hình sự năm 2017

2. Nội dung tư vấn:

Theo quy định của pháp luật dân sự hợp đồng mua bán tài sản là sự thỏa thuận giữa các bên, theo đó bên bán chuyển quyền sở hữu tài sản cho bên mua và bên mua trả tiền cho bên bán. Do đó, trả tiền sau khi nhận tài sản mua bán là nghĩa vụ của bên mua bắt buộc phải thực hiện.

Căn cứ theo Điều 440 Bộ luật dân sự 2015 quy định nghĩa vụ trả tiền khi mua bán tài sản như sau:

“Điều 440. Nghĩa vụ trả tiền

1. Bên mua có nghĩa vụ thanh toán tiền theo thời hạn, địa điểm và mức tiền được quy định trong hợp đồng.

2. Trường hợp các bên chỉ có thỏa thuận về thời hạn giao tài sản thì thời hạn thanh toán tiền cũng được xác định tương ứng với thời hạn giao tài sản. Nếu các bên không có thỏa thuận về thời hạn giao tài sản và thời hạn thanh toán tiền thì bên mua phải thanh toán tiền tại thời điểm nhận tài sản.

3. Trường hợp bên mua không thực hiện đúng nghĩa vụ trả tiền thì phải trả lãi trên số tiền chậm trả theo quy định tại Điều 357 của Bộ luật này.”

Như vậy khi bạn mua trả góp sản phẩm điện thoại từ bên cửa hàng thì bạn phải có nghĩa vụ thanh toán tiền mua trong thời gian mà bên bạn và cửa hàng đã thỏa thuận trong hợp đồng. Ngoài giá tiền của sản phẩm bạn mua, nếu có thỏa thuận lãi bạn vẫn phải có trách nhiệm chi trả khoản lãi này. Như vậy, hiện tại nếu việc chi trả đang bị trì hoãn vì lý do kinh tế của bạn, bạn không thực hiện đầy đủ nghĩa vụ đã ký kết với cửa hàng thì bên bán có quyền khởi kiện ra Tòa án nhân dân cấp quận huyện để yêu cầu bạn thực hiện nghĩa vụ trả nợ.

Về câu hỏi của bạn về việc bạn không thanh toán khoản tiền trả góp trong vòng hai tháng có đủ điều kiện để cửa hàng khởi tố bạn không thì phải căn cứ vào vào Điều 140 Bộ luật Hình sự năm 2017 quy định về tội lạm dụng tín nhiệm chiếm đoạt tài sản như sau:

“1. Người nào có một trong những hành vi sau đây chiếm đoạt tài sản của người khác có giá trị từ một triệu đồng đến dưới năm mươi triệu đồng hoặc dưới một triệu đồng nhưng gây hậu quả nghiêm trọng hoặc đã bị xử phạt hành chính về hành vi chiếm đoạt hoặc đã bị kết án về tội chiếm đoạt tài sản, chưa được xoá án tích mà còn vi phạm, thì bị phạt cải tạo không giam giữ đến ba năm hoặc phạt tù từ ba tháng đến ba năm:

a) Vay, mượn, thuê tài sản của người khác hoặc nhận được tài sản của người khác bằng các hình thức hợp đồng rồi dùng thủ đoạn gian dối hoặc bỏ trốn để chiếm đoạt tài sản đó;

b) Vay, mượn, thuê tài sản của người khác hoặc nhận được tài sản của người khác bằng các hình thức hợp đồng và đã sử dụng tài sản đó vào mục đích bất hợp pháp dẫn đến không có khả năng trả lại tài sản.

2.Phạm tội thuộc một trong các trường hợp sau đây, thì bị phạt tù từ hai năm đến bảy năm:

a) Có tổ chức;

b) Lợi dụng chức vụ, quyền hạn hoặc lợi dụng danh nghĩa cơ quan, tổ chức;

c) Dùng thủ đoạn xảo quyệt;

d) Chiếm đoạt tài sản có giá trị từ trên năm mươi triệu đồng đến dưới hai trăm triệu đồng;

đ) Tái phạm nguy hiểm;

e) Gây hậu quả nghiêm trọng.

2.Phạm tội thuộc một trong các trường hợp sau đây, thì bị phạt tù từ bảy năm đến mười lăm năm:

a) Chiếm đoạt tài sản có giá trị từ hai trăm triệu đồng đến dưới năm trăm triệu đồng;

b) Gây hậu quả rất nghiêm trọng.

3.Phạm tội thuộc một trong các trường hợp sau đây, thì bị phạt tù từ mười hai năm đến hai mươi năm hoặc tù chung thân:

a) Chiếm đoạt tài sản có giá trị từ năm trăm triệu đồng trở lên;

b) Gây hậu quả đặc biệt nghiêm trọng.

4.Người phạm tội còn có thể bị phạt tiền từ mười triệu đồng đến một trăm triệu đồng, bị cấm đảm nhiệm chức vụ, cấm hành nghề hoặc làm công việc nhất định từ một năm đến năm năm và bị tịch thu một phần hoặc toàn bộ tài sản hoặc một trong hai hình phạt này”.

Theo thông tin mà bạn cung cấp thì trong thời gian gần đây do bạn  đang thất nghiệp dẫn tới không có khả năng chi trả cho cửa hàng số tiền này. Mặc dù bạn đã không thanh toán hai tháng nhưng bạn vẫn đối diện với khoản nợ này mà không cố ý muốn lẩn tránh, từ chối thì sự việc của bạn vẫn nằm trong phạm vi giải quyết của pháp luật dân sự, bạn không bị truy cứu trách nhiệm hình sự.

Xét về cấu thành tội phạm của tội lạm dụng tín nhiệm chiếm đoạt tài sản:

Về mặt chủ quan: bạn phải có lỗi cố ý thông qua hợp đồng mua bán, dịch chuyển tài sản sang quyền sở hữu của bạn nhưng bạn không trả tiền mua mà muốn chiếm đoạt chiếc điện thoại. 

Về mặt chủ thể: Bạn có đủ năng lực trách nhiệm hình sự và đủ tuổi chịu trách nhiệm hình sự

Về mặt khách quan: Bạn nhận được tài sản của người khác bằng các hình thức hợp đồng rồi dùng thủ đoạn gian dối hoặc bỏ trốn, lảng tránh để chiếm đoạt tài sản đó.

Như vậy, khi bạn mua trả góp điện thoại và nợ tiền, nếu bạn có hành vi lảng tránh bỏ trốn nhằm chiếm đoạt tài sản hoặc có khả năng trả nhưng cố tình không trả thì mới bị truy cứu trách nhiệm hình sự về Tội lạm dụng tín nhiệm chiếm đoạt tài sản. Tuy nhiên theo bạn trình bày thì bạn không có các hành vi trên nên bạn không có dấu hiệu tội phạm của tội lạm dụng tín nhiệm chiếm đoạt tài sản và sự việc này chỉ dừng lại trong phạm vi dân sự. Do đó, để giải quyết được vấn đề bạn nên liên hệ lại với cửa hàng để thanh toán số tiền còn thiếu vì đây là trách nhiệm trả tiền trong hợp đồng mua bán