Nghĩa vụ trả nợ khi vay tín chấp công ty tài chính

Nghĩa vụ trả nợ khi vay tín chấp công ty tài chính. Vay tín chấp không trả nợ được có bị truy cứu trách nhiệm hình sự không?

Tóm tắt câu hỏi:

Tôi có vay công ty tài chính FE credit 10 triệu đồng. Tôi đã đóng được 3 tháng, đến đầu tháng 11 gia đình tôi có việc tôi không thể thu xếp đóng đúng kỳ hạn chậm mất 2 tháng. Nay công ty FE credit khởi kiện tôi và đã có thông báo triệu tập tại tòa án may tôi phải làm sao mong luật sư giúp đỡ.

Câu hỏi được biên tập và đăng tải bởi Bộ phận tư vấn về pháp luật dân sự – Phòng trợ giúp pháp lý trực tuyến miễn phí của Công ty Luật TNHH Dương Gia.

Luật sư tư vấn:

Cám ơn bạn đã gửi câu hỏi của mình đến Ban biên tập – Phòng tư vấn trực tuyến của Công ty LUẬT DƯƠNG GIA. Với thắc mắc của bạn, Công ty LUẬT DƯƠNG GIA xin được đưa ra quan điểm tư vấn của mình như sau:

1. Căn cứ pháp lý

Bộ luật dân sự 2015

Bộ luật hình sự 2015

Luật các tổ chức tín dụng 2010

2. Giải quyết vấn đề.

Giữa bạn và FE credit phát sinh một hợp đồng vay tài sản, tức 10.000.000 đồng. Như bạn đã trình bày, hợp đồng vay giữa bạn và FE credit là hợp đồng vay có kỳ hạn và có lãi. Căn cứ quy định tại Điều 466 Bộ luật dân sự 2015 về trách nhiệm trả nợ của bên vay:

“5. Trường hợp vay có lãi mà khi đến hạn bên vay không trả hoặc trả không đầy đủ thì bên vay phải trả lãi như sau:

a) Lãi trên nợ gốc theo lãi suất thỏa thuận trong hợp đồng tương ứng với thời hạn vay mà đến hạn chưa trả; trường hợp chậm trả thì còn phải trả lãi theo mức lãi suất quy định tại khoản 2 Điều 468 của Bộ luật này;

b) Lãi trên nợ gốc quá hạn chưa trả bằng 150% lãi suất vay theo hợp đồng tương ứng với thời gian chậm trả, trừ trường hợp có thỏa thuận khác.”

Như vậy, khi đến kỳ hạn thanh toán tiền vay, bạn không thực hiện việc thanh toán cho FE credit thì ngoài khoản tiền vay gốc, bạn còn có trách nhiệm thanh toán các khoản tiền sau, bao gồm:

– Lãi trên nợ gốc theo lãi suất thỏa thuận trong hợp đồng vay tín chấp của hai bên tương ứng với thời hạn vay mà đến hạn chưa trả, tức 02 tháng chậm trả. Bạn có thể kiểm tra lại hợp đồng tín chấp của mình để xác định khoản lãi trên nợ gốc mình cần thanh toán tương ứng với 02 tháng chậm trả.

– Lãi trên nợ gốc quá hạn chưa trả bằng 150% lãi suất vay theo hợp đồng tương ứng với hai tháng chậm trả. Để xác định lãi trên nợ gốc quá hạn, bạn cần căn cứ trên lãi suất thỏa thuận trong hợp đồng x 150% x 02 tháng chậm trả.

Khi FE credit khởi kiện bạn ra Tòa án nhân dân yêu cầu thanh toán nợ vay thì bạn có thể bị yêu cầu thanh toán những khoản trên.

Ngoài ra, mức lãi suất vay do FE credit có thể cao hơn mức trần theo quy định của pháp luật dân sự nhưng không bị coi là cho vay nặng lãi, bởi lẽ căn cứ quy định tại Điều 91 Luật các tổ chức tín dụng 2010:

“2. Tổ chức tín dụng và khách hàng có quyền thỏa thuận về lãi suất, phí cấp tín dụng trong hoạt động ngân hàng của tổ chức tín dụng theo quy định của pháp luật.”

Bên cạnh đó, Điều 468 Bộ luật dân sự 2015 ấn định mức lãi suất trần được áp dụng trong hợp đồng vay là 20%/năm của khoản tiền vay, trừ trường hợp luật khác có liên quan quy định khác.

Như vậy, mặc dù mức tối đa lãi suất được áp dụng trong hợp đồng vay là 20%/năm nhưng Bộ luật dân sự vẫn ghi nhận được tuân thủ theo luật chuyên ngành nếu luật chuyên ngành có quy định khác. Trong trường hợp này, luật chuyên ngành tức Luật Tổ chức tín dụng cho phép giữa FE credit và khách hàng (tức bên bạn) có quyền thỏa thuận về lãi suất mà không bị ấn định mức trần. Như vậy, khi bạn ký vào hợp đồng vay tín chấp của FE credit thì là bạn đã chấp thuận mức lãi suất này, dù nó cao hơn mức 20%/năm của khoản tiền vay.

Lãi trên nợ gốc và lãi trên nợ gốc quá hạn khi bạn bị Tòa án yêu cầu thanh toán cho bên FE credit vẫn sẽ được áp dụng căn cứ trên mức lãi suất thỏa thuận của hai bên trong hợp đồng tín chấp, kể cả mức lãi suất đó cao hơn mức trần Bộ luật dân sự quy định.

Tuy nhiên, nếu bạn có hành vi vay nợ này và bỏ trốn hoặc đến thời hạn trả lại tài sản mặc dù có điều kiện, khả năng nhưng cố tình không trả nhằm chiếm đoạt số tiền 10.000.000 đồng và lãi phát sinh của FE credit thì có thể bị xem xét truy cứu trách nhiệm hình sự về tội lạm dụng tín nhiệm chiếm đoạt tài sản tại Điều 175 Bộ luật hình sự:

“1. Người nào thực hiện một trong các hành vi sau đây chiếm đoạt tài sản của người khác trị giá từ 4.000.000 đồng đến dưới 50.000.000 đồng thì bị phạt cải tạo không giam giữ đến 03 năm hoặc phạt tù từ 06 tháng đến 03 năm:

a) Vay, mượn, thuê tài sản của người khác hoặc nhận được tài sản của người khác bằng hình thức hợp đồng rồi dùng thủ đoạn gian dối hoặc bỏ trốn để chiếm đoạt tài sản đó hoặc đến thời hạn trả lại tài sản mặc dù có điều kiện, khả năng nhưng cố tình không trả;”

Như vậy, nếu hành vi của bạn có đủ các dấu hiệu sau:

– Độ tuổi chịu trách nhiệm đối với tội này: Từ đủ 16 tuổi trở lên. Nếu bạn từ đủ 16 tuổi sẽ phải chịu trách nhiệm hình sự về tội này nếu có đủ yếu tố cấu thành khác.

– Hành vi xâm phạm đến quyền sở hữu đối với khoản tiền 10.000.000 đồng của bên FE credit.

– Có được tài sản của người khác thông qua hình thức hợp đồng vay và chiếm đoạt tài sản đó. Cụ thể: Bạn nhận được số tiền 10.000.000 đồng và lãi suất tương ứng thông qua hình thức hợp đồng tín chấp với FE credit và thực hiện hoạt động chiếm đoạt số tiền này thông qua thủ đoạn gian dối, bỏ trốn hoặc đến thời hạn trả lại tài sản mặc dù có điều kiện, khả năng nhưng cố tình không trả.

– Cố ý dịch chuyển một cách trái pháp luật của người khác sang mình bằng các thủ đoạn lạm dụng tín nhiệm.

Khi có đầy đủ yếu tố cấu thành tội này thì bạn có thể bị phạt cải tạo không giam giữ đến 03 năm hoặc phạt tù từ 06 tháng đến 03 năm.

Do vậy, nếu có triệu tập của Tòa án nhân dân, bạn cần lên làm việc và chấp nhận phương án xử lý của Tòa án dựa trên căn cứ thanh toán nghĩa vụ trả tiền vay chậm trả theo quy định tại Điều 466 Bộ luật dân sự 2015; không nên có hành vi bỏ trốn hoặc không trả khi vẫn còn đủ khả năng thanh toán để tránh trường hợp bị truy cứu trách nhiệm hình sự về tội lạm dụng tín nhiệm chiếm đoạt tài sản.