Nghĩa vụ trả nợ khi vay tín chấp của công ty tài chính

Nghĩa vụ trả nợ khi vay tín chấp của công ty tài chính. Trách nhiệm khi ký vào người làm chứng trên hợp đồng vay của bạn tại tổ chức tín dụng.

Tóm tắt câu hỏi:

Cho em hỏi là bạn em đến 1 công ty dịch vụ tài chính vay tiền không thế chấp, chỉ để lại giấy chứng minh thư và sổ hộ khẩu bản gốc. Bạn em vay 10 triệu nhưng giờ không có chi trả. Em có ký vào giấy người làm chứng và em có để giấy phép xe ô tô lại. Vậy cho em hỏi trường hợp đó em có liên quan gì đến pháp luật không ạ?

Luật sư tư vấn:

Cám ơn bạn đã gửi câu hỏi của mình đến Ban biên tập – Phòng tư vấn trực tuyến của Công ty LUẬT DƯƠNG GIA. Với thắc mắc của bạn, Công ty LUẬT DƯƠNG GIA xin được đưa ra quan điểm tư vấn của mình như sau:

1. Căn cứ pháp lý:

Bộ luật Dân sự năm 2015

2. Nội dung tư vấn:

Dựa theo thông tin bạn cung cấp, bạn của bạn có vay của một công ty tài chính một số tiền 10.000.000 đồng và không phải thế chấp, chỉ để lại chứng minh nhân dân và sổ hộ khẩu bản gốc. Bạn có ký vào giấy tờ làm chứng và để lại Giấy phép lái xe ô tô. 

Có thể thấy, giữa bạn của bạn và công ty tài chính có quan hệ vay tiền, vay tài sản, trong đó, giấy tờ vay tiền mang bản chất của một hợp đồng vay tài sản, bởi theo quy định tại Điều 463 Bộ luật dân sự năm 2015 thì:

“Điều 463. Hợp đồng vay tài sản

Hợp đồng vay tài sản là sự thỏa thuận giữa các bên, theo đó bên cho vay giao tài sản cho bên vay; khi đến hạn trả, bên vay phải hoàn trả cho bên cho vay tài sản cùng loại theo đúng số lượng, chất lượng và chỉ phải trả lãi nếu có thỏa thuận hoặc pháp luật có quy định.”

Trong quan hệ vay tài sản này, bên cho vay được xác định là công ty tài chính, còn bên vay ở đây được xác định là bạn của bạn. Khi phát sinh quan hệ vay tài sản giữa bạn của bạn với công ty tài chính, thì căn cứ theo quy định tại Điều 466 Bộ luật Dân sự năm 2015, bên vay (ở đây là bạn của bạn) sẽ phải có nghĩa vụ sau:

“Điều 466. Nghĩa vụ trả nợ của bên vay

1. Bên vay tài sản là tiền thì phải trả đủ tiền khi đến hạn; nếu tài sản là vật thì phải trả vật cùng loại đúng số lượng, chất lượng, trừ trường hợp có thỏa thuận khác.

2. Trường hợp bên vay không thể trả vật thì có thể trả bằng tiền theo trị giá của vật đã vay tại địa điểm và thời điểm trả nợ, nếu được bên cho vay đồng ý.

3. Địa điểm trả nợ là nơi cư trú hoặc nơi đặt trụ sở của bên cho vay, trừ trường hợp có thỏa thuận khác.

4. Trường hợp vay không có lãi mà khi đến hạn bên vay không trả nợ hoặc trả không đầy đủ thì bên cho vay có quyền yêu cầu trả tiền lãi với mức lãi suất theo quy định tại khoản 2 Điều 468 của Bộ luật này trên số tiền chậm trả tương ứng với thời gian chậm trả, trừ trường hợp có thỏa thuận khác hoặc luật có quy định khác.

5. Trường hợp vay có lãi mà khi đến hạn bên vay không trả hoặc trả không đầy đủ thì bên vay phải trả lãi như sau:

a) Lãi trên nợ gốc theo lãi suất thỏa thuận trong hợp đồng tương ứng với thời hạn vay mà đến hạn chưa trả; trường hợp chậm trả thì còn phải trả lãi theo mức lãi suất quy định tại khoản 2 Điều 468 của Bộ luật này;

b) Lãi trên nợ gốc quá hạn chưa trả bằng 150% lãi suất vay theo hợp đồng tương ứng với thời gian chậm trả, trừ trường hợp có thỏa thuận khác.”

Căn cứ theo quy định tại Điều 466 Bộ luật dân sự năm 2015 được trích dẫn ở trên, thì trong quan hệ vay tiền với công ty tài chính, bên vay (bạn của bạn) sẽ có nghĩa vụ trả đủ số tiền vay khi đến hạn.

Trường hợp bạn của bạn vay không có lãi mà khi đến hạn bạn của bạn không trả được nợ hoặc trả không đầy đủ thì bên cho vay (công ty tài chính) có quyền yêu cầu trả tiền lãi với mức lãi suất chậm trả được quy định tại khoản 2 Điều 468 Bộ luật dân sự năm 2015 trên số tiền chậm trả tương ứng với thời gian chậm trả, trừ trường hợp có thỏa thuận khác. Trong đó, mức lãi suất được quy định tại khoản 2 Điều 468 Bộ luật dân sự năm 2015 được xác định bằng 50% mức lãi suất giới hạn tại thời điểm trả nợ, mà mức lãi suất giới hạn theo quy định tại khoản 1 Điều 468 Bộ luật dân sự năm 2015 là 20%/năm, nên mức lãi suất chậm trả tính trên số tiền chậm trả tương ứng với thời gian chậm trả theo quy định tại khoản 2 Điều 468 Bộ luật Dân sự năm 2015 được xác định là 10%/năm.

Trường hợp vay có lãi mà khi đến hạn, bạn của bạn không trả hoặc trả không đầy đủ thì bạn của bạn sẽ phải trả lãi như sau:

• Lãi trên nợ gốc theo lãi suất thỏa thuận trong hợp đồng tương ứng với thời hạn vay mà đến hạn chưa trả; trường hợp chậm trả thì còn phải trả lãi theo mức lãi suất quy định tại khoản 2 Điều 468 Bộ luật Dân sự năm 2015, cụ thể là áp dụng mức lãi suất 10%/năm.
• Lãi trên nợ gốc quá hạn chưa trả bằng 150% lãi suất vay theo hợp đồng tương ứng với thời gian chậm trả, trừ trường hợp có thỏa thuận khác.

Qua phân tích ở trên, có thể xác định trong vụ việc vay tiền giữa bạn của bạn và công ty tài chính này thì bạn của bạn là người có nghĩa vụ trả số tiền vay 10.000.000 đồng. Còn về phía bạn, bạn chỉ ký kết vào văn bản, giấy tờ vay tiền với vai trò là người làm chứng, không phải là bên cho vay, cũng không phải là bên vay. Do vậy, khi mà người bạn của bạn không trả được số tiền vay cho công ty tài chính thì cũng không phát sinh trách nhiệm pháp lý gì đối với bạn. 

Bởi bạn là người làm chứng, tức là người biết, chứng kiến sự việc vay mượn tiền của bạn của bạn với bên công ty tài chính, chứ không phải là người đứng ra vay mượn tiền hay tham gia với tư cách bảo lãnh cho nghĩa vụ trả tiền của bạn của bạn. Việc bạn để lại giấy phép lái xe ô tô chỉ mang tính chất là đưa tài sản để làm tin, chứ không thể hiện rằng bạn là người vay tiền, nên bạn sẽ không có nghĩa vụ phải trả nợ khoản tiền vay mà bạn của bạn đã vay, hay phát sinh về trách nhiệm pháp lý liên quan đến quan hệ vay tiền này.

Như vậy, từ những căn cứ nêu trên, khi bạn của bạn vay tiền của công ty tài chính và không có khả năng trả nợ thì bạn cũng không có nghĩa vụ để trả nợ cho bạn của bạn hay phát sinh trách nhiệm pháp lý từ quan hệ vay tiền này. Bạn chỉ là người làm chứng, chứng kiến sự việc và sẽ có trách nhiệm làm chứng khi phát sinh việc tranh chấp, khởi kiện về vụ việc vay tiền này tại cơ quan điều tra hoặc Tòa án.