Tham gia bảo hiểm dưới 6 tháng có được hưởng bảo hiểm xã hội một lần không?

Tham gia bảo hiểm dưới 6 tháng có được hưởng bảo hiểm xã hội một lần không? Thủ tục và điều kiện để hưởng bảo hiểm xã hội một lần khi nghỉ việc.

Tóm tắt câu hỏi:

Chào anh/chị! Em có chút thắc mắc về bảo hiểm xã hội cần giải đáp ạ! Trước đây em có tham gia đóng bảo hiểm xã hội khi làm tại một doanh nghiệp tư nhân từ tháng 5/2017 và đến tháng 8/2017 em đã nghỉ làm tại đó, từ thời điểm đó em chưa đóng tiếp tháng nào? Anh, chị cho em hỏi điều kiện để hưởng tiếp bảo hiểm xã hội đó ạ? Em xin cảm ơn ạ.

Câu hỏi được biên tập và đăng tải bởi Bộ phận tư vấn về pháp luật bảo hiểm xã hội – Phòng trợ giúp pháp lý trực tuyến miễn phí của Công ty Luật TNHH Dương Gia.

Luật sư tư vấn:

Cám ơn bạn đã gửi câu hỏi của mình đến Ban biên tập – Phòng tư vấn trực tuyến của Công ty LUẬT DƯƠNG GIA. Với thắc mắc của bạn, Công ty LUẬT DƯƠNG GIA xin được đưa ra quan điểm tư vấn của mình như sau:

1. Căn cứ pháp lý:

Luật bảo hiểm xã hội năm 2014

Nghị quyết 93/2015/QH13

Nghị định 115/2015/NĐ-CP

Thông tư 59/2015/TT-BLĐTBXH

2. Nội dung tư vấn:

Dựa theo thông tin bạn cung cấp, hiện nay, bạn có làm việc tại một doanh nghiệp tư nhân và đã tham gia đóng bảo hiểm xã hội từ tháng 5/2017 đến tháng 8/2017. Hiện nay bạn đã nghỉ việc tại doanh nghiệp này, và từ đó đến nay không có tham gia bảo hiểm xã hội ở đâu. Trường hợp này, để xác định bạn có đáp ứng đủ điều kiện để được hưởng bảo hiểm xã hội một lần cho khoảng thời gian nêu trên, bạn cần xem xét các phương diện sau:

Thứ nhất, về điều kiện hưởng bảo hiểm xã hội một lần.

Hiện nay, căn cứ theo quy định của pháp luật hiện hành thì điều kiện để hưởng bảo hiểm xã hội một lần được xác định theo quy định tại Điều 60 Luật bảo hiểm xã hội năm 2014. Cụ thể, Điều 60 Luật bảo hiểm xã hội năm 2014 có quy định:

“Điều 60. Bảo hiểm xã hội một lần

1. Người lao động quy định tại khoản 1 Điều 2 của Luật này mà có yêu cầu thì được hưởng bảo hiểm xã hội một lần nếu thuộc một trong các trường hợp sau đây:

a) Đủ tuổi hưởng lương hưu theo quy định tại các khoản 1, 2 và 4 Điều 54 của Luật này mà chưa đủ 20 năm đóng bảo hiểm xã hội hoặc theo quy định tại khoản 3 Điều 54 của Luật này mà chưa đủ 15 năm đóng bảo hiểm xã hội và không tiếp tục tham gia bảo hiểm xã hội tự nguyện;

b) Ra nước ngoài để định cư;

c) Người đang bị mắc một trong những bệnh nguy hiểm đến tính mạng như ung thư, bại liệt, xơ gan cổ chướng, phong, lao nặng, nhiễm HIV đã chuyển sang giai đoạn AIDS và những bệnh khác theo quy định của Bộ Y tế;

d) Trường hợp người lao động quy định tại điểm đ và điểm e khoản 1 Điều 2 của Luật này khi phục viên, xuất ngũ, thôi việc mà không đủ điều kiện để hưởng lương hưu.”

Đồng thời, tại Điều 1 Nghị quyết 93/2015/QH13 cũng có hướng dẫn về việc hưởng bảo hiểm xã hội một lần, theo đó trường hợp người lao động tham gia bảo hiểm xã hội bắt buộc sau một năm nghỉ việc, người tham gia bảo hiểm xã hội tự nguyện sau một năm không tiếp tục đóng bảo hiểm xã hội mà chưa đủ 20 năm đóng bảo hiểm xã hội khi có yêu cầu thì được nhận bảo hiểm xã hội một lần.

Những quy định này cũng được hướng dẫn cụ thể tại Điều 8 Nghị định 115/2015/NĐ-CP, cụ thể:

“Điều 8. Bảo hiểm xã hội một lần 

1. Người lao động quy định tại Khoản 1 và Khoản 2 Điều 2 của Nghị định này mà có yêu cầu thì được hưởng bảo hiểm xã hội một lần nếu thuộc một trong các trường hợp sau đây: 

a) Đủ tuổi hưởng lương hưu theo quy định tại các Khoản 1, 2 và 4 Điều 54 của Luật Bảo hiểm xã hội mà chưa đủ 20 năm đóng bảo hiểm xã hội hoặc theo quy định tại Khoản 3 Điều 54 của Luật Bảo hiểm xã hội mà chưa đủ 15 năm đóng bảo hiểm xã hội và không tiếp tục tham gia bảo hiểm xã hội tự nguyện; 

b) Sau một năm nghỉ việc mà chưa đủ 20 năm đóng bảo hiểm xã hội và không tiếp tục đóng bảo hiểm xã hội; 

c) Ra nước ngoài để định cư; 

d) Người đang bị mắc một trong những bệnh nguy hiểm đến tính mạng như ung thư, bại liệt, xơ gan cổ chướng, phong, lao nặng, nhiễm HIV đã chuyển sang giai đoạn AIDS và những bệnh khác theo quy định của Bộ Y tế;”

Xem xét trong trường hợp của bạn, theo thông tin, bạn là người lao động làm việc tại một doanh nghiệp tư nhân, và được tham gia bảo hiểm xã hội bắt buộc từ tháng 5/2017 đến tháng 8/2017. Trường hợp này, bạn thuộc đối tượng tham gia bảo hiểm xã hội bắt buộc theo quy định tại điểm a, b khoản 1 Điều 2 Luật bảo hiểm xã hội năm 2014. Trường hợp này, căn cứ theo quy định tại Điều 60 Luật Bảo hiểm xã hội năm 2014, Điều 1 Nghị quyết 93/2015/NĐ-CP, Điều 8 Nghị định 115/2015/NĐ-CP được trích dẫn ở trên thì mặc dù bạn đóng bảo hiểm xã hội dưới 12 tháng, nhưng bạn vẫn có thể hưởng bảo hiểm xã hội một khi có nhu cầu nếu thuộc vào một trong các trường hợp sau:

• Trường hợp bạn đủ tuổi hưởng lương hưu mà chưa đóng đủ 20 năm đóng bảo hiểm xã hội.
• Trường hợp ra nước ngoài để định cư.
• Trường hợp bạn đang bị mắc một trong những bệnh nguy hiểm đến tính mạng như ung thư, bại liệt, xơ gan cổ chướng, phong, lao nặng, nhiễm HIV đã chuyển sang giai đoạn AIDS và những bệnh khác theo quy định của Bộ Y Tế.
• Trường hợp sau một năm nghỉ việc mà bạn đóng chưa đủ 20 năm đóng bảo hiểm xã hội và không đóng tiếp bảo hiểm xã hội.

Từ những căn cứ nêu trên, bạn có thể làm hồ sơ để được hưởng bảo hiểm xã hội một lần khi có nhu cầu và thuộc một trong các trường hợp được phân tích ở trên, dù bạn đóng bảo hiểm xã hội chưa đủ 12 tháng. Trường hợp bạn không thuộc một trong các trường hợp trên thì bạn sẽ không đủ điều kiện để hưởng bảo hiểm xã hội một lần. 

Trong trường hợp của bạn, bạn đã tham gia bảo hiểm từ tháng 5/2017 đến tháng 8/2017, bạn đã nghỉ việc và từ thời điểm đó đến bây giờ không tham gia bảo hiểm xã hội ở đâu. Có thể thấy, tính đến thời điểm này (tháng 9/2018) bạn đã nghỉ việc được hơn một năm, và trong thời gian này cũng không tiếp tục tham gia bảo hiểm, nên bạn hoàn toàn đủ điều kiện để hưởng bảo hiểm xã hội một lần.

Thứ hai, về chế độ bảo hiểm bảo hiểm xã hội một lần của bạn.

Về mức hưởng bảo hiểm xã hội một lần, tại khoản 2 Điều 60 Luật bảo hiểm xã hội năm 2014, Khoản 2 Điều 8 Nghị định 115/2015/NĐ-CP có quy định, tại Điều 19 Thông tư 59/2015/TT-BLĐTBXH cũng có quy định:

“Điều 19. Bảo hiểm xã hội một lần 

… 
2. Mức hưởng bảo hiểm xã hội một lần của người lao động có thời gian đóng bảo hiểm xã hội chưa đủ một năm được tính bằng 22% của các mức tiền lương tháng đã đóng bảo hiểm xã hội, mức tối đa bằng 02 tháng mức bình quân tiền lương tháng đóng bảo hiểm xã hội. 
… 
4. Khi tính mức hưởng bảo hiểm xã hội một lần trong trường hợp thời gian đóng bảo hiểm xã hội có tháng lẻ thì từ 01 tháng đến 06 tháng được tính là nửa năm, từ 07 tháng đến 11 tháng được tính là một năm. 
… “.

Xem xét trong trường hợp của bạn, bạn chỉ mới tham gia bảo hiểm xã hội từ tháng 5/2017 đến tháng 8/2017 (được 04 tháng), nên căn cứ theo quy định tại khoản 2 Điều 60 Luật bảo hiểm xã hội năm 2014, Khoản 2 Điều 8 Nghị định 115/2015/NĐ-CP, Khoản 2 Điều 19 Thông tư 59/2015/TT-BLĐTBXH thì mức hưởng bảo hiểm xã hội một lần của bạn được xác định bằng số tiền đã đóng, và được tính bằng 22% của các mức tiền lương tháng đã đóng bảo hiểm xã hội. Mức hưởng bảo hiểm xã hội một lần đối với trường hợp đóng bảo hiểm chưa đủ năm tối đa bằng 02 tháng mức bình quân tiền lương tháng đóng bảo hiểm xã hội.

Thứ ba, về trình tự, thủ tục hưởng bảo hiểm xã hội một lần.

Căn cứ theo quy định tại Điều 109, Điều 110 Luật bảo hiểm xã hội năm 2014, thì hồ sơ bảo hiểm xã hội một lần bao gồm các giấy tờ sau:

– Sổ bảo hiểm xã hội.

– Đơn đề nghị hưởng bảo hiểm xã hội một lần của người lao động.

– Đối với người ra nước ngoài để định cư phải nộp thêm bản sao giấy xác nhận của cơ quan có thẩm quyền về việc thôi quốc tịch Việt Nam hoặc bản dịch tiếng Việt được chứng thực hoặc công chứng một trong các giấy tờ sau đây:

• Hộ chiếu do nước ngoài cấp;
• Thị thực của cơ quan nước ngoài có thẩm quyền cấp có xác nhận việc cho phép nhập cảnh với lý do định cư ở nước ngoài;
• Giấy tờ xác nhận về việc đang làm thủ tục nhập quốc tịch nước ngoài; giấy tờ xác nhận hoặc thẻ thường trú, cư trú có thời hạn từ 05 năm trở lên của cơ quan nước ngoài có thẩm quyền cấp.

– Trích sao hồ sơ bệnh án trong trường hợp bạn hưởng bảo hiểm xã hội một lần khi đang bị mắc một trong những bệnh nguy hiểm đến tính mạng như ung thư, bại liệt, xơ gan cổ chướng, phong, lao nặng, nhiễm HIV đã chuyển sang giai đoạn AIDS và những bệnh khác theo quy định của Bộ Y tế;

Bạn sẽ nộp hồ sơ tại Cơ quan bảo hiểm xã hội nơi bạn đang cư trú trong thời hạn 30 ngày kể từ thời điểm bạn xác định bạn đủ điều kiện và có yêu cầu hưởng bảo hiểm xã hội một lần. Cơ quan bảo hiểm xã hội sẽ giải quyết và tổ chức chi trả cho người lao động trong thời gian 10 ngày, kể từ ngày nhận đủ hồ sơ từ bạn. Trường hợp không giải quyết thì họ cũng phải trả lời bằng văn bản và nêu rõ lý do.

Như vậy, qua phân tích, mặc dù bạn tham gia bảo hiểm xã hội chưa đủ 12 tháng nhưng bạn vẫn có thể hưởng bảo hiểm xã hội một lần khi có nhu cầu và đáp ứng đủ điều kiện hưởng. Bạn cần căn cứ vào tình hình thực tế để xác định cụ thể.