Tham gia tổ chức kinh doanh đa cấp bị bắt đóng tiền mua sản phẩm

Không đóng tiền kinh doanh đa cấp có vi phạm pháp luật? Tham gia tổ chức kinh doanh đa cấp bị bắt đóng tiền mua sản phẩm.

Tóm tắt câu hỏi:

Thưa luật sư, tôi năm nay 18t. Vừa qua, thứ 7 (6-1-2018) tôi thấy ở facebook có đăng tin tuyển nhân viên bán hàng online nên đã đăng kí phỏng vấn. Tôi được yêu cầu đến địa chỉ 705 nguyễn kiệm p3 q gò vấp để phỏng vấn. Khi vào trong, tôi được hướng dẫn điền đơn này nọ, và người hướng dẫn trò chuyện với tôi rất lâu, sau đó dẫn tôi ra quầy tiếp tân làm thẻ học viên 20 nghìn. Hôm sau, CN (7-1-2018) tôi đến công ty từ 8h30 để dự khóa học về khởi nghiệp, khóa học kéo dài 1 ngày, đến tối tất cả mọi người đều quay trở về phòng lúc đầu được sắp vào và nói chuyện với trưởng phòng kinh doanh. Do thiếu kiến thức về đa cấp nên tôi không đọc rõ đã kí cam kết đăng kí vị trí chủ shop L1 và yêu cầu phải đóng 10 triệu để mua sản phẩm của công ty (L2: 20 triệu và L3: 40 triệu) .Lúc đó tôi chỉ mang 200 nghìn nhưng phải đóng 1 triệu để đăng kí vị trí, vì họ nói sắp hết vị trí nên tôi rất nóng lòng sợ mất cơ hội, do đó tôi đã đưa CMND cho họ, họ nói họ cho tôi mượn 800 nghìn để đăng kí trước, lần sau đến làm trả lại và đóng tiền mua sản phẩm. Khi về nhà, tôi có thuật lại với chị, chị tôi nói không nên đóng tiền và đi lấy lại giấy CMND. Ngày hôm sau, thứ 2 (8-1-2018) tôi đến công ty và gặp phó phòng kinh doanh để lấy lại giấy và nói không tham gia nữa, anh ta thuyết phục tôi và yêu cầu tôi thứ 5 (11-1-2018) quay lại gặp trưởng phòng và nói chuyện, đến ngày thứ 5 (11-1-2018) tôi đến công ty gặp trưởng phòng, tôi nói với anh ta tôi không có 10 triệu và muốn hủy vị trí đã đăng kí thì anh ta nói với tôi, bây giờ tôi không đóng 10 triệu thì gia đình tôi phải đóng 10 triệu cho công an, sau đó công an sẽ lấy phần trăm và đưa lại cho công ty vì đây là luật doanh nghiệp, tôi đã cam kết thì phải hoàn thành, anh ta đưa ra các giải pháp để tôi có khoản 5 triệu kinh doanh trước, sau đó từ từ có vốn sẽ đóng thêm, đóng cửa. Tôi hẹn anh ta thứ 7 (13-1-2018) sẽ dẫn chị tới trò chuyện với anh ta để hiểu rõ hơn, anh ta đồng ý. Tôi không đọc kĩ cam kết, anh ta đang giữ CMND của tôi. Thưa luật sư, nếu tôi mãi không chịu đóng tiền vậy tôi sẽ bị vi phạm pháp luật sao luật sư. Mong luật sư giúp đỡ.

Câu hỏi được biên tập và đăng tải bởi Bộ phận tư vấn về pháp luật doanh nghiệp – Phòng trợ giúp pháp lý trực tuyến miễn phí của Công ty Luật TNHH Dương Gia.

Luật sư tư vấn:

Cám ơn bạn đã gửi câu hỏi của mình đến Ban biên tập – Phòng tư vấn trực tuyến của Công ty LUẬT DƯƠNG GIA. Với thắc mắc của bạn, Công ty LUẬT DƯƠNG GIA xin được đưa ra quan điểm tư vấn của mình như sau:

1. Căn cứ pháp lý

– Luật cạnh tranh năm 2004

– Nghị định 71/2014/NĐ-CP

– Bộ luật lao động năm 2012

– Bộ luật dân sự năm 2015

2. Giải quyết vấn đề

Do thông tin bạn cung cấp không đầy đủ là bản cam kết quy định về vấn đề gì? Nội dung quy định ra sao? Bồi thường như thế nào khi vi phạm thỏa thuận các bên đã cam kết.

Hợp đồng là sự thỏa thuận giữa các bên về việc xác lập, thay đổi hoặc chấm dứt quyền, nghĩa vụ dân sự.

 Bộ luật Dân sự quy định, hợp đồng dân sự có thể được giao kết bằng lời nói, bằng văn bản hoặc bằng hành vi cụ thể, khi pháp luật không quy định loại hợp đồng đó phải được giao kết bằng một hình thức nhất định.

Hợp đồng dân sự phải đáp ứng điều kiện có hiệu lực của hợp đồng là mục đích và nội dung của giao dịch không vi phạm điều cấm của pháp luật, không trái đạo đức xã hội. Nội dung của hợp đồng là cam kết, thỏa thuận giữa các bên, thể hiện quyền và nghĩa vụ giữa các bên, các chế tài được áp dụng nếu một bên vi phạm hợp đồng.

Nếu một bên cam kết thực hiện công việc nhất định cho bên còn lại và nhận tiền nhưng không thực hiện thì có thể đó là hành vi vi phạm nghĩa vụ trong thực hiện hợp đồng dân sự.

Theo thông tin bạn cung cấp thì bạn đăng ký làm nhân viên  bán hàng online nên quan hệ giữa bạn và công ty đó cũng tồn tại quan hệ lao động. Theo quy định của bộ luật lao động quy định những hành vi bị cấm người sử dụng lao động không được làm là yêu cầu người lao động phải thực hiện biện pháp bảo đảm bằng tiền hoặc tài sản khác cho việc giao kết, thực hiện hợp đồng lao động. việc bạn và công ty đó cam kết nếu thuộc các trường hợp sau đây thì hợp đồng lao động bị vô hiệu theo quy định tại khoản 1 Điều 50 Bộ luật lao động năm 2012 như sau:

“Điều 50. Hợp đồng lao động vô hiệu

Hợp đồng lao động vô hiệu toàn bộ khi thuộc một trong các trường hợp sau đây:

a) Toàn bộ nội dung của hợp đồng lao động trái pháp luật;

b) Người ký kết hợp đồng lao động không đúng thẩm quyền;

c) Công việc mà hai bên đã giao kết trong hợp đồng lao động là công việc bị pháp luật cấm;

d) Nội dung của hợp đồng lao động hạn chế hoặc ngăn cản quyền thành lập, gia nhập và hoạt động công đoàn của người lao động.”

Nếu bạn không muốn làm nữa thì cần dựa vào hợp đồng và bản cam kết của bạn ký có vi phạm điều cấm của pháp luật thì hợp đồng lao động này sẽ bị vô hiệu, hậu quả pháp lý của giao dịch vô hiệu là các bên khôi phục lại tình trạng ban đầu, trao trả cho nhau những gì đã nhận. Nếu bản cam kết này không vi phạm thì sẽ phải thực hiện theo sự thỏa thuận các bên đã giao kết.

Theo quy định tại Điều 48 Luật cạnh tranh năm 2004 thì trường hợp của bạn có thể xếp vào hành vi bán hàng đa cấp bất chính như sau:

“Điều 48. Bán hàng đa cấp bất chính

Cấm doanh nghiệp thực hiện các hành vi sau đây nhằm thu lợi bất chính từ việc tuyển dụng người tham gia mạng lưới bán hàng đa cấp:

1. Yêu cầu người muốn tham gia phải đặt cọc, phải mua một số lượng hàng hoá ban đầu hoặc phải trả một khoản tiền để được quyền tham gia mạng lưới bán hàng đa cấp;

2. Không cam kết mua lại với mức giá ít nhất là 90% giá hàng hóa đã bán cho người tham gia để bán lại;

3. Cho người tham gia nhận tiền hoa hồng, tiền thưởng, lợi ích kinh tế khác chủ yếu từ việc dụ dỗ người khác tham gia mạng lưới bán hàng đa cấp;

4. Cung cấp thông tin gian dối về lợi ích của việc tham gia mạng lưới bán hàng đa cấp, thông tin sai lệch về tính chất, công dụng của hàng hóa để dụ dỗ người khác tham gia.” 

Trường hợp của bạn việc “yêu cầu người muốn tham gia phải đặt cọc, phải mua một số lượng hàng hóa ban đầu hoặc phải trả một khoản tiền để được quyền tham gia mạng lưới bán hàng đa cấp” là một trong các hành vi “bán hàng đa cấp bất chính”. Hành vi này được xếp vào một trong những “hành vi cạnh tranh không lành mạnh” và bị xử lý theo điểm c khoản 3 Điều 36 Nghị định 71/2014/NĐ-CP ngày 21/7/2014 thì doanh nghiệp bán hàng đa cấp sẽ bị phạt tiền từ 60.000.000 đồng đến 100.000.000 đồng.

Trong trường hợp này, bạn có thể khởi kiện lên tòa án để yêu cầu bên vi phạm thực hiện đúng hợp đồng, bồi thường thiệt hại (nếu có). Nếu nghi ngờ có hành vi lừa đảo, người tham gia hợp đồng dân sự cần căn cứ nhiều yếu tố để xác định. Trong trường hợp nếu có việc người thực hiện hành vi lừa đảo phải bằng “thủ đoạn gian dối” để chiếm đoạt tài sản của người khác và thực hiện trước khi có việc giao tài sản. Mục đích chiếm đoạt tài sản có trước khi thực hiện thủ đoạn gian dối và hành vi chiếm đoạt tài sản thì có thể tố cáo đến cơ quan công an giải quyết theo quy định của pháp luật.