Thu hồi đất để giải phóng mặt bằng có được đền bù không?

Thu hồi đất để giải phóng mặt bằng có được đền bù không? Các trường hợp Nhà nước thu hồi không được bồi thường về đất.

Tóm tắt câu hỏi:

Tôi đang sử dụng 48m2 đất phi nông nghiệp ở Q Thanh Xuân HN để ở (gia đình mua năm 1995 gồm đất và nhà cấp 4). Hiện nay Quận yêu cầu lấy và chỉ đền bù 15 triệu. Cho rằng đất trong chỉ giới giải phóng mặt bằng nên không đền bù khác. Gia đình tôi ở ổn định từ năm 1995 đến nay không có ai tranh chấp. Giấy tờ mua giữa 2 gia đình còn giữ. Tôi 56 tuổi, bị ung thư giai đoạn cuối, ở cùng mẹ già 82 tuổi bị liệt. Không nghề nghiệp. Hai mẹ con sống nhờ 01 triệu đồng trợ cấp hàng tháng của mẹ tôi. Xin luật sư cho tôi biết cách nào để 02 me con tôi có nơi để ở.

Câu hỏi được biên tập và đăng tải bởi Bộ phận tư vấn về pháp luật đất đai – Phòng trợ giúp pháp lý trực tuyến miễn phí của Công ty Luật TNHH Dương Gia.

Luật sư tư vấn:

Cám ơn bạn đã gửi câu hỏi của mình đến Ban biên tập – Phòng tư vấn trực tuyến của Công ty LUẬT DƯƠNG GIA. Với thắc mắc của bạn, Công ty LUẬT DƯƠNG GIA xin được đưa ra quan điểm tư vấn của mình như sau:

1. Cơ sở pháp lý

Luật đất đai năm 2013

2. Giải quyết vấn đề

Tại Điều 75 Luật đất đai năm 2013 quy định điều kiện bồi thường về đất khi Nhà nước thu hồi đất vì mục đích quốc phòng, an ninh; phát triển kinh tế xã hội vì lợi ích quốc gia, công cộng:

“1. Hộ gia đình, cá nhân đang sử dụng đất không phải là đất thuê trả tiền thuê đất hàng năm, có Giấy chứng nhận quyền sử dụng đất, Giấy chứng nhận quyền sở hữu nhà ở và quyền sử dụng đất ở, Giấy chứng nhận quyền sử dụng đất, quyền sở hữu nhà ở và tài sản khác gắn liền với đất (sau đây gọi chung là Giấy chứng nhận) hoặc có đủ điều kiện để được cấp Giấy chứng nhận quyền sử dụng đất, quyền sở hữu nhà ở và tài sản khác gắn liền với đất theo quy định của Luật này mà chưa được cấp, trừ trường hợp quy định tại khoản 2 Điều 77 của Luật này; người Việt Nam định cư ở nước ngoài thuộc đối tượng được sở hữu nhà ở gắn liền với quyền sử dụng đất ở tại Việt Nam mà có Giấy chứng nhận hoặc có đủ điều kiện được cấp Giấy chứng nhận quyền sử dụng đất, quyền sở hữu nhà ở và tài sản khác gắn liền với đất theo quy định của Luật này mà chưa được cấp…”

Theo đó, nếu gia đình bạn đang sử dụng đất không phải là đất thuê hàng năm, có giấy chứng nhận quyền sử dụng đất hoặc có đủ điều kiện được cấp giấy chứng nhận quyền sử dụng đất, quyền sở hữu nhà ở và tài sản khác gắn liền với đất mà chưa được cấp sẽ đủ điều kiện được bồi thường. Đất của gia đình bạn là đất phi nông nghiệp được mua từ năm 1995 thì hiện nay đã được cấp Giấy chứng nhận quyền sử dụng đất hay chưa hay người bán đất có phải là chủ sở hữu hợp pháp của mảnh đất trước khi bán đất cho bạn không. Chỉ giới xây dựng đường giao thông tại địa phương bạn đã được công bố từ trước thì nếu gia đình bạn được phép sử dụng phần đất thuộc chỉ giới này thì khi Nhà nước bồi thường bạn sẽ chỉ được bồi thường phần đã xây dựng trên phần đất thuộc chỉ giới mà không được bồi thường về đất và tiền đối với phần nằm trong chỉ giới này. Tại Điều 82 Luật đất đai năm 2013 quy định:

“Điều 82. Trường hợp Nhà nước thu hồi đất không được bồi thường về đất
Nhà nước thu hồi đất không bồi thường về đất trong các trường hợp sau đây:
1. Các trường hợp quy định tại khoản 1 Điều 76 của Luật này;
2. Đất được Nhà nước giao để quản lý;
3. Đất thu hồi trong các trường hợp quy định tại Điều 64 và các điểm a, b, c và d khoản 1 Điều 65 của Luật này;
4. Trường hợp không đủ điều kiện cấp Giấy chứng nhận quyền sử dụng đất, quyền sở hữu nhà ở và tài sản khác gắn liền với đất theo quy định của Luật này, trừ trường hợp quy định tại khoản 2 Điều 77 của Luật này.”

Theo đó, trường hợp không được Nhà nước bồi thường về đất như sau:

+ Đất được Nhà nước giao không thu tiền sử dụng đất, trừ trường hợp đất nông nghiệp được Nhà nước giao cho hộ gia đình, cá nhân quy định tại khoản 1 Điều 54 của Luật này;

+ Đất được Nhà nước giao cho tổ chức thuộc trường hợp có thu tiền sử dụng đất nhưng được miễn tiền sử dụng đất;

+ Đất được Nhà nước cho thuê trả tiền thuê đất hàng năm; đất thuê trả tiền thuê đất một lần cho cả thời gian thuê nhưng được miễn tiền thuê đất, trừ trường hợp hộ gia đình, cá nhân sử dụng đất thuê do thực hiện chính sách đối với người có công với cách mạng;

+ Đất nông nghiệp thuộc quỹ đất công ích của xã, phường, thị trấn;

+ Đất nhận khoán để sản xuất nông lâm nghiệp, nuôi trồng thủy sản, làm muối.

+ Đất được nhà nước giao để quản lý

+ Đất bị thu hồi do vi phạm quy định của pháp luật về đất đai

+ Tổ chức được Nhà nước giao đất không thu tiền sử dụng đất, được Nhà nước giao đất có thu tiền sử dụng đất mà tiền sử dụng đất có nguồn gốc từ ngân sách nhà nước bị giải thể, phá sản, chuyển đi nơi khác, giảm hoặc không còn nhu cầu sử dụng đất; người sử dụng đất thuê của Nhà nước trả tiền thuê đất hàng năm bị giải thể, phá sản, chuyển đi nơi khác, giảm hoặc không còn nhu cầu sử dụng đất;

+ Cá nhân sử dụng đất chết mà không có người thừa kế;

+ Người sử dụng đất tự nguyện trả lại đất;

+ Đất được Nhà nước giao, cho thuê có thời hạn nhưng không được gia hạn

+ Không đủ điều kiện được cấp giấy chứng nhận quyền sử dụng đất.

Nếu thuộc một trong các trường hợp trên thì bạn sẽ không được bồi thường về đất mà có thể được bồi thường chi phí đầu tư vào đất. Gia đình bạn đủ điều kiện sẽ được bồi thường sẽ được bồi thường bằng việc giao đất có cùng mục đích sử dụng với loại đất thu hồi, nếu không có đất sẽ được bồi thường bằng tiền theo giá đất của Ủy ban nhân dân tỉnh quyết định tại thời điểm ra quyết định thu hồi đất căn cứ theo quy định tại khoản 2 Điều 74 Luật đất đai năm 2013:

“2. Việc bồi thường được thực hiện bằng việc giao đất có cùng mục đích sử dụng với loại đất thu hồi, nếu không có đất để bồi thường thì được bồi thường bằng tiền theo giá đất cụ thể của loại đất thu hồi do Ủy ban nhân dân cấp tỉnh quyết định tại thời điểm quyết định thu hồi đất.”