Trình tự, thủ tục đăng ký tham gia bảo hiểm y tế tự nguyện. Đang có thai muốn mua bảo hiểm y tế tự nguyện được không?
Tóm tắt câu hỏi:
Lúc trước em có làm công ty và em cũng từng có bảo hiểm y tế. Nhưng 4 năm nay em không đi làm nữa và cũng không đăng ký bảo hiểm. Bây giờ em lấy Chồng và đang có thai nên em muốn đăng ký bảo hiểm y tế lại vậy có được không ạ?
Câu hỏi được biên tập và đăng tải bởi Bộ phận tư vấn về pháp luật bảo hiểm xã hội – Phòng trợ giúp pháp lý trực tuyến miễn phí của Công ty Luật TNHH Dương Gia.
Luật sư tư vấn:
Cám ơn bạn đã gửi câu hỏi của mình đến Ban biên tập – Phòng tư vấn trực tuyến của Công ty LUẬT DƯƠNG GIA. Với thắc mắc của bạn, Công ty LUẬT DƯƠNG GIA xin được đưa ra quan điểm tư vấn của mình như sau:
1. Căn cứ pháp lý:
Luật sửa đổi, bổ sung một số Điều của Luật bảo hiểm y tế năm 2014
2. Nội dung tư vấn:
Bảo hiểm y tế là một trong những hình thức bảo hiểm trong lĩnh vực chăm sóc sức khỏe không nhằm mục đích lợi nhuận, do Nhà nước tổ chức thực hiện, theo đó người mua bảo hiểm sẽ được cơ quan bảo hiểm trả thay một phần hoặc toàn bộ chi phí khám, chữa bệnh, chi phí thuốc men điều trị. Hình thức bảo hiểm này tạo điều kiện cho người bệnh được khám, chữa bệnh dù không đủ số tiền trang trải số chi phí khám chữa bệnh thực tế cho cơ quan y tế. Chính bởi vậy, cũng giống như trường hợp của bạn, nhiều người lao động khi đã nghỉ việc đều mong muốn được tiếp tục tham gia bảo hiểm y tế. Trường hợp này, khi xem xét giải quyết vấn đề của bạn, cần xem xét các phương diện sau:
Trước hết, căn cứ theo quy định tại Điều 12 Luật Bảo hiểm y tế năm 2008, được sửa đổi bởi Khoản 6 Điều 1 Luật sửa đổi, bổ sung một số điều của Luật Bảo hiểm y tế năm 2014, có quy định về những đối tượng tham gia bảo hiểm y tế như sau:
“Điều 12. Đối tượng tham gia bảo hiểm y tế
1. Nhóm do người lao động và người sử dụng lao động đóng, bao gồm:
a) Người lao động làm việc theo hợp đồng lao động không xác định thời hạn, hợp đồng lao động có
thời hạn từ đủ 3 tháng trở lên; người lao động là người quản lý doanh nghiệp hưởng tiền lương;
cán bộ, công chức, viên chức (sau đây gọi chung là người lao động);
b) Người hoạt động không chuyên trách ở xã, phường, thị trấn theo quy định của pháp luật.
2. Nhóm do tổ chức bảo hiểm xã hội đóng, bao gồm:
a) Người hưởng lương hưu, trợ cấp mất sức lao động hằng tháng;
b) Người đang hưởng trợ cấp bảo hiểm xã hội hằng tháng do bị tai nạn lao động, bệnh nghề
nghiệp hoặc mắc bệnh thuộc danh mục bệnh cần chữa trị dài ngày; người từ đủ 80 tuổi trở lên
đang hưởng trợ cấp tuất hằng tháng;
c) Cán bộ xã, phường, thị trấn đã nghỉ việc đang hưởng trợ cấp bảo hiểm xã hội hằng tháng;
d) Người đang hưởng trợ cấp thất nghiệp.
3. Nhóm do ngân sách nhà nước đóng, bao gồm:
a) Sỹ quan, quân nhân chuyên nghiệp, hạ sỹ quan, binh sỹ quân đội đang tại ngũ; sỹ quan, hạ sỹ
quan nghiệp vụ và sỹ quan, hạ sỹ quan chuyên môn, kỹ thuật đang công tác trong lực lượng công
an nhân dân, học viên công an nhân dân, hạ sỹ quan, chiến sỹ phục vụ có thời hạn trong công an
nhân dân; người làm công tác cơ yếu hưởng lương như đối với quân nhân; học viên cơ yếu được
hưởng chế độ, chính sách theo chế độ, chính sách đối với học viên ở các trường quân đội, công
an;
b) Cán bộ xã, phường, thị trấn đã nghỉ việc đang hưởng trợ cấp hằng tháng từ ngân sách nhà
nước;
c) Người đã thôi hưởng trợ cấp mất sức lao động đang hưởng trợ cấp hằng tháng từ ngân sách
nhà nước;
d) Người có công với cách mạng, cựu chiến binh;
đ) Đại biểu Quốc hội, đại biểu Hội đồng nhân dân các cấp đương nhiệm;
e) Trẻ em dưới 6 tuổi;
g) Người thuộc diện hưởng trợ cấp bảo trợ xã hội hằng tháng;
h) Người thuộc hộ gia đình nghèo; người dân tộc thiểu số đang sinh sống tại vùng có điều kiện
kinh tế – xã hội khó khăn; người đang sinh sống tại vùng có điều kiện kinh tế – xã hội đặc biệt khó
khăn; người đang sinh sống tại xã đảo, huyện đảo;
i) Thân nhân của người có công với cách mạng là cha đẻ, mẹ đẻ, vợ hoặc chồng, con của liệt sỹ;
người có công nuôi dưỡng liệt sỹ;
k) Thân nhân của người có công với cách mạng, trừ các đối tượng quy định tại điểm i khoản này;
l) Thân nhân của các đối tượng quy định tại điểm a khoản 3 Điều này;
m) Người đã hiến bộ phận cơ thể người theo quy định của pháp luật;
n) Người nước ngoài đang học tập tại Việt Nam được cấp học bổng từ ngân sách của Nhà nước
Việt Nam.
4. Nhóm được ngân sách nhà nước hỗ trợ mức đóng, bao gồm:
a) Người thuộc hộ gia đình cận nghèo;
b) Học sinh, sinh viên.
5. Nhóm tham gia bảo hiểm y tế theo hộ gia đình gồm những người thuộc hộ gia đình, trừ đối
tượng quy định tại các khoản 1, 2, 3 và 4 Điều này.…”
Xem xét trong trường hợp của bạn, trước đây bạn làm việc tại công ty, được tham gia bảo hiểm y tế bắt buộc theo đối tượng người lao động được quy định tại điểm a khoản 1 Điều 12 Luật Bảo hiểm y tế năm 2008, được sửa đổi bởi Khoản 6 Điều 1 Luật sửa đổi, bổ sung một số Điều của Luật Bảo hiểm y tế năm 2014 được trích dẫn ở trên. Tuy nhiên, đã 4 năm nay, bạn đã không còn đi làm nữa, nên căn cứ theo quy định tại Điều 12 Luật Bảo hiểm y tế năm 2008, được sửa đổi bởi Khoản 6 Điều 1 Luật sửa đổi, bổ sung một số Điều của Luật Bảo hiểm y tế năm 2014 được trích dẫn ở trên, thì khi bạn có thai và có nguyện vọng tham gia bảo hiểm y tế, bạn chỉ có thể tham gia theo đối tượng bảo hiểm y tế hộ gia đình.
Do vậy, khi bạn đã nghỉ việc và đang muốn tham gia bảo hiểm y tế thì bạn có thể tham gia theo hình thức bảo hiểm y tế hộ gia đình.
Về thủ tục tham gia bảo hiểm y tế hộ gia đình:
Căn cứ theo quy định tại khoản 5 Điều 15 Quyết định 595/2017/QĐ-BHXH về đối tượng tham gia bảo hiểm y tế hộ gia đình, bao gồm:
– Tất cả những người có tên trong Sổ hộ khẩu, trừ những người thuộc nhóm đối tượng tham gia bảo hiểm y tế khác như nhóm do người lao động và đơn vị đóng, nhóm do tổ chức bảo hiểm xã hội đóng, nhóm do Ngân sách nhà nước đóng, hoặc nhóm được ngân sách nhà nước hỗ trợ mức đóng và những người đã khai báo tạm vắng tại địa phương.
– Tất cả những người có tên trong Sổ tạm trú, trừ những người thuộc nhóm đối tượng tham gia bảo hiểm y tế khác như nhóm do người lao động và đơn vị đóng, nhóm do tổ chức bảo hiểm xã hội đóng, nhóm do Ngân sách nhà nước đóng, hoặc nhóm được ngân sách nhà nước hỗ trợ mức đóng.
Về mức đóng bảo hiểm y tế hộ gia đình: Căn cứ theo quy định tại Điều 13 Luật bảo hiểm y tế năm 2008, được sửa đổi bởi Khoản 7 Điều 1 Luật sửa đổi, bổ sung một số Điều của Luật bảo hiểm y tế năm 2014, và quy định tại khoản 13 Điều 18 Quyết định 595/2017/QĐ-BHXH thì tất cả thành viên thuộc hộ gia đình phải tham gia bảo hiểm y tế với mức đóng được xác định như sau:
- Người thứ nhất đóng tối đa bằng 6% mức lương cơ sở;
- Người thứ hai, thứ ba, thứ tư đóng lần lượt bằng 70%, 60%, 50% mức đóng của người thứ nhất;
- Từ người thứ năm trở đi đóng bằng 40% mức đóng của người thứ nhất.
Cụ thể: Hiện tại mức lương cơ sở tại thời điểm hiện tại, căn cứ theo quy định tại Nghị định 72/2018/NĐ-CP được xác định là 1.390.000 đồng. Từ căn cứ được xác định nêu trên, có thể xác định cụ thể mức đóng bảo hiểm y tế của thành viên hộ gia đình khi tham gia bảo hiểm y tế hộ gia đình được xác định:
– Người thứ nhất sẽ đóng với mức = 1.390.000 x 4,5% = 62.550 đồng/tháng, tương đương 750.600 đồng/năm.
– Người thứ hai sẽ đóng với mức = 750.600 x 70% = 525.420 đồng/năm.
– Người thứ ba sẽ đóng với mức = 750.600 x 60% = 450.360 đồng/năm…
Về thủ tục tham gia bảo hiểm y tế theo hình thức hộ gia đình: Căn cứ theo Phiếu giao nhận hồ sơ 202/…/THU thì hồ sơ bao gồm những giấy tờ sau:
- Tờ khai tham gia bảo hiểm y tế (theo mẫu TK1-TS).
- Danh sách người đăng ký tham gia bảo hiểm y tế hộ gia đình (theo mẫu D01-HGĐ). Chủ hộ hoặc người đại diện khác của hộ gia đình có thể thực hiện kê khai danh sách đăng ký tham gia bảo hiểm y tế hộ gia đình.
- Danh sách người tham gia bảo hiểm y tế (mẫu D03-TS (TN).
- Bản chính Sổ hộ khẩu hoặc Sổ tạm trú (để đối chiếu)
- Kèm theo Danh sách đăng ký tham gia bảo hiểm y tế hộ gia đình thì người làm thủ tục sẽ mang theo bản chụp hoặc bản photo thẻ bảo hiểm y tế của những người trong hộ gia đình đã có thẻ bảo hiểm y tế để được thực hiện việc giảm trừ mức đóng bảo hiểm y tế hộ gia đình.
Bạn sẽ liên hệ với Ủy ban nhân dân cấp xã nơi bạn cư trú, đó là nơi bạn có hộ khẩu thường trú hoặc có sổ tạm trú để tham gia bảo hiểm y tế hộ gia đình.
Như vậy, qua phân tích ở trên, sau khi nghỉ việc và không tham gia bảo hiểm xã hội ở đâu thì khi có nguyện vọng, bạn vẫn có thể tham gia bảo hiểm y tế tự nguyện theo hình thức hộ gia đình. Bạn cần liên hệ với Ủy ban nhân dân cấp xã nơi bạn cư trú để tham gia bảo hiểm y tế.
Bạn cũng có thể tham khảo thêm thông tin các dịch vụ tư vấn về bảo hiểm xã hội của chúng tôi:
- Tư vấn pháp luật bảo hiểm xã hội trực tuyến miễn phí qua điện thoại
- Luật sư tư vấn pháp luật về BHXH - BHYT qua email, bằng văn bản
- Luật sư tư vấn luật BHXH tại văn phòng và tại nơi khách hàng yêu cầu
- Các dịch vụ Luật sư tư vấn - tranh tụng uy tín khác của Luật Dương Gia!
Trân trọng cám ơn!