Vay mượn tài sản của người khác nhưng không trả có khởi kiện được không?

Vay mượn tài sản của người khác nhưng không trả có khởi kiện được không? Nghĩa vụ trả tiền của bên vay theo quy định của pháp luật.

Tóm tắt câu hỏi:

Em có cho bạn em mượn tiền để nộp vào ngân sách nhà nước vì tội đi xe máy có nồng độ cồn, không bằng lái xe. ( số tiền là 4.000.000 vnđ) nhưng đến khi đòi lại tiền thì cứ bảo là hiện tại không có tiền để trả. Trong khi đó lại có tiền đưa bạn gái , người yêu đi chơi, ăn uống....từ năm ngoái đến năm nay sắp được hai năm rồi mà bạn ý vẫn không có ý định trả lại số tiền đó cho em. Vậy liệu có được cho là cưỡng đoạt tài sản không ạ. Và em cần làm những gì để đòi lại được số tiền trên.

Câu hỏi được biên tập và đăng tải bởi Bộ phận tư vấn về pháp luật dân sự – Phòng trợ giúp pháp lý trực tuyến miễn phí của Công ty Luật TNHH Dương Gia.

Luật sư tư vấn:

Cám ơn bạn đã gửi câu hỏi của mình đến Ban biên tập – Phòng tư vấn trực tuyến của Công ty LUẬT DƯƠNG GIA. Với thắc mắc của bạn, Công ty LUẬT DƯƠNG GIA xin được đưa ra quan điểm tư vấn của mình như sau:

1. Căn cứ pháp lý

– Bộ luật dân sự năm 2015

– Luật sửa đổi bộ luật hình sự năm 2017

2. Giải quyết vấn đề

Rất nhiều trường hợp trong cuộc sống khi đã cho vay tiền thì rất nhiều người đau đầu không biết làm như thế nào để đòi lại tiền đã cho vay? Đòi nợ như thế nào để không vi phạm pháp luật và đảm bảo quyền lợi cho các bên khi xảy ra tranh chấp.

Theo thông tin bạn cung cấp thì bạn có cho bạn mượn tiền để nộp vào ngân sách nhà nước vì tội đi xe máy có nồng độ cồn, không bằng lái xe. (số tiền là 4.000.000 vnđ) nhưng đến khi đòi lại tiền thì cứ bảo là hiện tại không có tiền để trả thì bạn không cung cấp đầy đủ thông tin trong trường hợp bạn cho vay tiền, trước tiên xác định bạn cho vay tiền có hợp đồng hoặc giấy tờ gì liên quan đến việc vay tiền hay không. Nếu bạn cho vay tiền nhưng khi đòi lại bên vay tiền trốn tránh nghĩa vụ trả nợ thì theo quy định tại khoản 1, 2, 3, 4 Điều 466. Nghĩa vụ trả nợ của bên vay như sau:

“1. Bên vay tài sản là tiền thì phải trả đủ tiền khi đến hạn; nếu tài sản là vật thì phải trả vật cùng loại đúng số lượng, chất lượng, trừ trường hợp có thỏa thuận khác.

2. Trường hợp bên vay không thể trả vật thì có thể trả bằng tiền theo trị giá của vật đã vay tại địa điểm và thời điểm trả nợ, nếu được bên cho vay đồng ý.

3. Địa điểm trả nợ là nơi cư trú hoặc nơi đặt trụ sở của bên cho vay, trừ trường hợp có thỏa thuận khác.

4. Trường hợp vay không có lãi mà khi đến hạn bên vay không trả nợ hoặc trả không đầy đủ thì bên cho vay có quyền yêu cầu trả tiền lãi với mức lãi suất theo quy định tại khoản 2 Điều 468 của Bộ luật dân sự trên số tiền chậm trả tương ứng với thời gian chậm trả, trừ trường hợp có thỏa thuận khác hoặc luật có quy định khác.”

Do đó, người bạn của bạn có nghĩa vụ trả nợ cho bạn cả gốc và lãi nếu có khi đến hạn trả nợ mà hai bạn đã thỏa thuận. Nếu người bạn của bạn không thực hiện nghĩa vụ trả nợ thì bạn có thể viết đơn khởi kiện ra tòa án nhân dân cấp huyện nơi người bạn đó cư trú để giải quyết bảo vệ quyền lợi cho bạn theo thủ tục tố tụng dân sự buộc người bạn đó trả lại tiền cho bạn.

Thủ tục và hồ sơ khởi kiện như sau:

+ Đơn khởi kiện.

+ Giấy tờ vay nợ và các tài liệu khác.

+  Giấy xác nhận của cơ quan nhà nước về địa chỉ cư trú, làm việc của bị đơn;

+ Chứng minh nhân dân và Hộ khẩu của người khởi kiện;

+  Giấy tờ chứng minh vụ việc vẫn còn thời hiệu khởi kiện (nếu có).

+ Bản kê các tài liệu nộp kèm theo đơn kiện (ghi rõ số bản chính, bản sao)

Ngoài ra, nếu sau khi vay tiền của bạn người bạn của bạn có dấu hiệu bỏ trốn, có điều kiện trả nợ nhưng cố tình không trả nợ cho bạn  thì sẽ bị truy cứu trách nhiệm hình sự theo quy định tại 1 Điều 175 Bộ luật hình sự năm 2015, sửa đổi năm 2017 về tội lạm dụng tín nhiệm chiếm đoạt tài sản như sau:

” 1. Người nào thực hiện một trong các hành vi sau đây chiếm đoạt tài sản của người khác trị giá từ 4.000.000 đồng đến dưới 50.000.000 đồng hoặc dưới 4.000.000 đồng nhưng đã bị xử phạt vi phạm hành chính về hành vi chiếm đoạt tài sản hoặc đã bị kết án về tội này hoặc về một trong các tội quy định tại các điều 168, 169, 170, 171, 172, 173, 174 và 290 của Bộ luật này, chưa được xóa án tích mà còn vi phạm hoặc tài sản là phương tiện kiếm sống chính của người bị hại và gia đình họ, thì bị phạt cải tạo không giam giữ đến 03 năm hoặc phạt tù từ 06 tháng đến 03 năm: 
a) Vay, mượn, thuê tài sản của người khác hoặc nhận được tài sản của người khác bằng hình thức hợp đồng rồi dùng thủ đoạn gian dối hoặc bỏ trốn để chiếm đoạt tài sản đó hoặc đến thời hạn trả lại tài sản mặc dù có điều kiện, khả năng nhưng cố tình không trả; 
b) Vay, mượn, thuê tài sản của người khác hoặc nhận được tài sản của người khác bằng hình thức hợp đồng và đã sử dụng tài sản đó vào mục đích bất hợp pháp dẫn đến không có khả năng trả lại tài sản.”

Nếu người bạn này có hành vi lạm dụng tín nhiệm chiếm đoạt tài sản thì bạn có thể tố cáo lên cơ quan giải quyết theo quy định của pháp luật.