Vay nợ nhưng không có khả năng chi trả xử lý thế nào?

Vay nợ nhưng không có khả năng chi trả xử lý thế nào? Nghĩa vụ thanh toán khoản vay tín chấp tại Ngân Hàng.

Tóm tắt câu hỏi:

Người chị đã lấy hộ khẩu và chứng minh nhân dân của tôi vay sim viettel của công ty FE credit là 26 triệu , Tổng số tiền vốn và lãi là 42 triệu. Khi vay, chị tôi không cho tôi và gia đình biết. Góp được 5 lần thì chị đã bỏ trốn. Bây giờ nhân Viên của công ty fe credit đến gia đình tôi bắt buộc phải trả 1 lần là 36 triệu. Nhưng hiện tại gia đình tôi khó khăn không có khả năng trả. Nhân Viên đòi ra toà phát mãi tài sản và bắt tù. Xin luật dương gia tư vấn giùm tôi. Tôi phải nên làm gì.

Câu hỏi được biên tập và đăng tải bởi Bộ phận tư vấn về pháp luật dân sự – Phòng trợ giúp pháp lý trực tuyến miễn phí của Công ty Luật TNHH Dương Gia.

Luật sư tư vấn:

Cám ơn bạn đã gửi câu hỏi của mình đến Ban biên tập – Phòng tư vấn trực tuyến của Công ty LUẬT DƯƠNG GIA. Với thắc mắc của bạn, Công ty LUẬT DƯƠNG GIA xin được đưa ra quan điểm tư vấn của mình như sau:

1. Căn cứ pháp lý:

Bộ luật dân sự 2015

Luật sửa đổi Bộ luật Hình sự 2017

Bộ luật hình sự năm 2015

2. Giải quyết vấn đề:

Hiện nay, vấn đề vay tiền bằng các hình thức giao dịch khác nhau như vay tím chấp hay vay thế chấp được thực hiện rất nhiều, nhưng thường bên đi vay không hiểu nhiều về tính chất pháp lý trong giao dịch của mình, thậm chí họ không để ý đến hợp đồng mà họ thực hiện với bên cho vay. Theo đó, dẫn đến tình trạng họ bị những lời nói ‘ma mị’ của bên cho vay tiền, đến khi họ không có đủ khả năng để chi trả nữa họ mới ‘ngộ nhận’ ra được nhiều điều chưa rõ ràng, gây bất lợi đối với mình trong giao dịch vay tài sản này. Để giảm bớt những tình trạng trên, nay chúng tôi muốn đưa tới cho mọi người một bài phân tích để hiểu rõ hơn bản chất của việc vay và ‘tỉnh táo’, thận trọng hơn trong quá trình ký kết hợp đồng vay.

Người chị của bạn đã lấy sổ hộ khẩu và chứng minh nhân dân của bạn đi vay của công ty tài chính FE credit là 26 triệu, tổng số tiền cả vốn và lãi lên đến 42 triệu đồng. Như vậy theo thông tin của bạn, bạn không có giao dịch trực tiếp với bên phía FE credit, mà người thực hiện chính là chị bạn nhưng lấy thông tin của bạn đi vay. Ở đây đặt ra câu hỏi ai là người giao dịch đứng tên trên hợp đồng vay tài sản?

Theo như bạn có đề cập thì chị của bạn có nợ ngân hàng với số tiền 26 triệu, tổng số tiền cả vốn và lãi lên đến 42 triệu đồng. Nay đã đến hạn thanh toán mà chưa trả được thì theo quy định tại Khoản 1, Điều 466, Bộ luật dân sự 2015 thì:

“1. Bên vay tài sản là tiền thì phải trả đủ tiền khi đến hạn; nếu tài sản là vật thì phải trả vật cùng loại đúng số lượng, chất lượng, trừ trường hợp có thỏa thuận khác”.

Như vậy, theo quy định của pháp luật, chị của bạn phải có nghĩa vụ trả nợ khi đã đến hạn thanh toán cho bên cho vay. Nếu chị của bạn không trả được nợ khi đã đến hạn thì theo quy định tại Điều 466, Bộ luật Dân sự 2015 thì:

“Điều 466. Nghĩa vụ trả nợ của bên vay

…

4. Trường hợp vay không có lãi mà khi đến hạn bên vay không trả nợ hoặc trả không đầy đủ thì bên cho vay có quyền yêu cầu trả tiền lãi với mức lãi suất theo quy định tại khoản 2 Điều 468 của Bộ luật này trên số tiền chậm trả tương ứng với thời gian chậm trả, trừ trường hợp có thỏa thuận khác hoặc luật có quy định khác.

5. Trường hợp vay có lãi mà khi đến hạn bên vay không trả hoặc trả không đầy đủ thì bên vay phải trả lãi như sau:

a) Lãi trên nợ gốc theo lãi suất thỏa thuận trong hợp đồng tương ứng với thời hạn vay mà đến hạn chưa trả; trường hợp chậm trả thì còn phải trả lãi theo mức lãi suất quy định tại khoản 2 Điều 468 của Bộ luật này;

b) Lãi trên nợ gốc quá hạn chưa trả bằng 150% lãi suất vay theo hợp đồng tương ứng với thời gian chậm trả, trừ trường hợp có thỏa thuận khác.”

Theo đó, nếu chị của bạn không thể trả nợ đúng hạn thì theo quy định của pháp luật ngoài phải trả lãi cho khoản vay theo như hợp đồng vay thì chị của bạn còn phải trả một khoản lãi chậm trả. Do chị bạn đang trả góp được 5 lần thì bỏ trốn, bên nhân viên công ty FE Credit đến gia đình bạn bắt buộc phải trả 1 lần là 36 triệu. Như thông tin bạn đưa ra, đây là do bên phía chị gái bạn lấy sổ hộ khẩu và chứng minh nhân dân của bạn đi vay mà bạn và gia đình không hề biết, nên chủ thể trong hợp đồng vay này không phải do bạn và gia đình ký kết, thông tin vay cũng không được thông qua, giao dịch này đơn thuần chỉ từ phía công ty FE Credit với chị của bạn. Do đó, trách nhiệm trả nợ không thuộc vào bên phía bạn và gia đình.

Chị bạn là người trực tiếp thực hiện giao dịch vay này, chị đã trả được 5 lần, đến nay chị bạn lại bỏ trốn để không tiếp tục thực hiện trách nhiệm đã ký. Căn cứ theo quy định tại Khoản 35 Điều 1 Luật sửa đổi Bộ luật Hình sự 2017:

“Điều 1. Sửa đổi, bổ sung, bãi bỏ một số điều của Bộ luật Hình sự số 100/2015/QH13 
… 
35. Sửa đổi, bổ sung Điều 175 như sau: 
“Điều 175. Tội lạm dụng tín nhiệm chiếm đoạt tài sản 
1. Người nào thực hiện một trong các hành vi sau đây chiếm đoạt tài sản của người khác trị giá từ 4.000.000 đồng đến dưới 50.000.000 đồng hoặc dưới 4.000.000 đồng nhưng đã bị xử phạt vi phạm hành chính về hành vi chiếm đoạt tài sản hoặc đã bị kết án về tội này hoặc về một trong các tội quy định tại các điều 168, 169, 170, 171, 172, 173, 174 và 290 của Bộ luật này, chưa được xóa án tích mà còn vi phạm hoặc tài sản là phương tiện kiếm sống chính của người bị hại và gia đình họ, thì bị phạt cải tạo không giam giữ đến 03 năm hoặc phạt tù từ 06 tháng đến 03 năm: 
a) Vay, mượn, thuê tài sản của người khác hoặc nhận được tài sản của người khác bằng hình thức hợp đồng rồi dùng thủ đoạn gian dối hoặc bỏ trốn để chiếm đoạt tài sản đó hoặc đến thời hạn trả lại tài sản mặc dù có điều kiện, khả năng nhưng cố tình không trả; 
b) Vay, mượn, thuê tài sản của người khác hoặc nhận được tài sản của người khác bằng hình thức hợp đồng và đã sử dụng tài sản đó vào mục đích bất hợp pháp dẫn đến không có khả năng trả lại tài sản.”

Như vậy, chị của bạn có dấu hiệu của tội lạm dụng tín nhiệm chiếm đoạt tài sản, khi đi vay tín chấp của bên phía tổ chức tín dụng sau đó bỏ trốn để không tiếp tục thực hiện việc chi trả lại tài sản theo như thỏa thuận đã ký với tổ chức tín dụng nữa. Nếu vi phạm tội lạm dụng tín nhiệm chiếm đoạt tài sản chị bạn sẽ bị phạt cải tạo không giam giữ đến 03 năm hoặc phạt tù từ 06 tháng đến 03 năm.

Nhưng, còn một tình huống đặt ra, lợi dụng kẽ hở của bên phía tổ chức tín dụng chị bạn đã giả chữ ký của bên phía bạn và gia đình để đi vay tài sản. Như vậy, rất có thể chủ thể đứng ra vay trong hợp đồng vay mượn là bạn và gia đình mình, lúc này chị của bạn có dấu hiệu lừa đảo chiếm đoạt tài sản, bạn có thể yêu cầu bên phía tổ chức tín dụng kiểm tra lại hồ sơ và xác minh lại chữ ký trong hợp đồng vay tài sản có phải của bạn hay không? Nếu hợp đồng có ký giả từ phía chị mình, bạn có thể yêu cầu Tòa án tuyên hợp đồng giữa bạn với bên phía tổ chức tín dụng này là vô hiệu. Khi đó, bên phía ngân hàng sẽ có quyền tố cáo chị bạn về tội lừa đảo chiếm đoạt tài sản theo quy định tại khoản 1 Điều 174 Bộ luật hình sự năm 2015:

“Điều 174. Tội lừa đảo chiếm đoạt tài sản

1. Người nào bằng thủ đoạn gian dối chiếm đoạt tài sản của người khác trị giá từ 2.000.000 đồng đến dưới 50.000.000 đồng hoặc dưới 2.000.000 đồng nhưng thuộc một trong các trường hợp sau đây, thì bị phạt cải tạo không giam giữ đến 03 năm hoặc phạt tù từ 06 tháng đến 03 năm:

a) Đã bị xử phạt vi phạm hành chính về hành vi chiếm đoạt tài sản mà còn vi phạm;

b) Đã bị kết án về tội này hoặc về một trong các tội quy định tại các điều 168, 169, 170, 171, 172, 173, 175 và 290 của Bộ luật này, chưa được xóa án tích mà còn vi phạm;

c) Gây ảnh hưởng xấu đến an ninh, trật tự, an toàn xã hội;

d) Tài sản là phương tiện kiếm sống chính của người bị hại và gia đình họ; tài sản là kỷ vật, di vật, đồ thờ cúng có giá trị đặc biệt về mặt tinh thần đối với người bị hại.”

Theo đó, chị bạn dùng thủ đoạn gian dối nhằm chiếm đoạt tài sản trị giá 26 triệu của tổ chức tín dụng sau đó bỏ trốn thì bị phạt cải tạo không giam giữ đến 03 năm hoặc phạt tù từ 06 tháng đến 03 năm.