Xử lý hành vi đăng tải thông tin cá nhân của người khác lên mạng xã hội

Xử lý hành vi đăng tải thông tin cá nhân của người khác lên mạng xã hội. Mua hàng trả góp không trả đúng hạn bị ngân hàng đăng tải thôn tin lên mạng.

Tóm tắt câu hỏi:

Chào luật sư! Xin luật sư tư vấn giúp em trường hợp sau: Việc mua hàng trả góp và thanh toán tiền không đúng thời hạn của người mua hàng là vi phạm pháp luật. Vậy về phía ngân hàng cho vay trả góp có được quyền xúc phạm danh dự, nhân phẩm của cá nhân đó và người thân bằng cách đăng tải những hình ảnh về bức thư khởi kiện có đầy đủ họ tên địa chỉ, hình ảnh đời sống cá nhân của người mua hàng để gửi đến những người thân, bạn bè qua facebook bằng một tải khoản lạ. Xin luật sư tư vấn giúp em về trường hợp này ạ! Em xin chân thành cảm ơn

Câu hỏi được biên tập và đăng tải bởi Bộ phận tư vấn về pháp luật hành chính -Phòng trợ giúp pháp lý trực tuyến miễn phí của Công ty Luật TNHH Dương Gia.

Luật sư tư vấn:

Cám ơn bạn đã gửi câu hỏi của mình đến Ban biên tập – Phòng tư vấn trực tuyến của Công ty LUẬT DƯƠNG GIA. Với thắc mắc của bạn, Công ty LUẬT DƯƠNG GIA xin được đưa ra quan điểm tư vấn của mình như sau:

1. Căn cứ pháp lý:

Bộ luật Dân sự năm 2015

Nghị định 174/2013/NĐ-CP

Bộ luật Hình sự năm 2015.

2. Nội dung tư vấn:

Trong thời đại công nghệ thông tin như hiện nay, mạng xã hội mà phổ biến là Facebook có những tác động không nhỏ đến đời sống xã hội. Bên cạnh những mặt tích cực như là mở rộng môi trường giao lưu qua mạng, gắn kết con người với nhau… thì một số người lợi dụng môi trường mạng này để chia sẻ hình ảnh, thông tin cá nhân, xâm phạm đời tư của người khác vì những mục đích cá nhân của họ như đòi tiền, xúc phạm danh dự… Trường hợp của bạn là một trong những trường hợp như vậy. Để giải quyết vấn đề của bạn cần xem xét các phương diện sau:

Trước hết, theo thông tin, bạn có thực hiện việc mua hàng trả góp thông qua một ngân hàng. Tuy nhiên bạn đã không thanh toán tiền trả góp đúng thời hạn. Về phía Ngân hàng, cụ thể là một cá nhân có thể là nhân viên ngân hàng này đã đăng tải tờ đơn khởi kiện ghi rõ đầy đủ họ tên, địa chỉ, hình ảnh đời sống của người mua hàng – ở đây là bạn và gửi đến những người thân, bạn bè của bạn trên facebook bằng một tài khoản lạ. 

Có thể thấy, mặc dù việc chậm trả tiền trong việc mua hàng hóa trả góp là một trong những hành vi vi phạm nghĩa vụ trả tiền theo nội dung đã thỏa thuận khi mua hàng, vi phạm hợp đồng mua bán tài sản trả góp. Tuy nhiên, việc bạn vi phạm nghĩa vụ trả tiền này không phải là căn cứ để bên bán hay bên ngân hàng có thể công khai thông tin cá nhân của bạn hay xúc phạm đến danh dự, nhân phẩm của bạn.

Đồng thời, về hành vi nhân viên ngân hàng cung cấp hình ảnh, hay thông tin cá nhân của bạn lên mạng xã hội, thì tại Điều 32 Bộ luật Dân sự năm 2015 có quy định về quyền của cá nhân đối với hình ảnh, cụ thể:

“Điều 32. Quyền của cá nhân đối với hình ảnh

1. Cá nhân có quyền đối với hình ảnh của mình.

Việc sử dụng hình ảnh của cá nhân phải được người đó đồng ý.

Việc sử dụng hình ảnh của người khác vì mục đích thương mại thì phải trả thù lao cho người có hình ảnh, trừ trường hợp các bên có thỏa thuận khác.

2. Việc sử dụng hình ảnh trong trường hợp sau đây không cần có sự đồng ý của người có hình ảnh hoặc người đại diện theo pháp luật của họ:

a) Hình ảnh được sử dụng vì lợi ích quốc gia, dân tộc, lợi ích công cộng;

b) Hình ảnh được sử dụng từ các hoạt động công cộng, bao gồm hội nghị, hội thảo, hoạt động thi đấu thể thao, biểu diễn nghệ thuật và hoạt động công cộng khác mà không làm tổn hại đến danh dự, nhân phẩm, uy tín của người có hình ảnh.

3. Việc sử dụng hình ảnh mà vi phạm quy định tại Điều này thì người có hình ảnh có quyền yêu cầu Tòa án ra quyết định buộc người vi phạm, cơ quan, tổ chức, cá nhân có liên quan phải thu hồi, tiêu hủy, chấm dứt việc sử dụng hình ảnh, bồi thường thiệt hại và áp dụng các biện pháp xử lý khác theo quy định của pháp luật.”

Đồng thời, pháp luật cũng có quy định bảo vệ những thông tin cá nhân, đời sống riêng tư của cá nhân, và quy định này được thể hiện tại Điều 38 Bộ luật dân sự năm 2015, cụ thể:

“Điều 38. Quyền về đời sống riêng tư, bí mật cá nhân, bí mật gia đình

1. Đời sống riêng tư, bí mật cá nhân, bí mật gia đình là bất khả xâm phạm và được pháp luật bảo vệ.

2. Việc thu thập, lưu giữ, sử dụng, công khai thông tin liên quan đến đời sống riêng tư, bí mật cá nhân phải được người đó đồng ý, việc thu thập, lưu giữ, sử dụng, công khai thông tin liên quan đến bí mật gia đình phải được các thành viên gia đình đồng ý, trừ trường hợp luật có quy định khác.

3. Thư tín, điện thoại, điện tín, cơ sở dữ liệu điện tử và các hình thức trao đổi thông tin riêng tư khác của cá nhân được bảo đảm an toàn và bí mật.

Việc bóc mở, kiểm soát, thu giữ thư tín, điện thoại, điện tín, cơ sở dữ liệu điện tử và các hình thức trao đổi thông tin riêng tư khác của người khác chỉ được thực hiện trong trường hợp luật quy định.

4. Các bên trong hợp đồng không được tiết lộ thông tin về đời sống riêng tư, bí mật cá nhân, bí mật gia đình của nhau mà mình đã biết được trong quá trình xác lập, thực hiện hợp đồng, trừ trường hợp có thỏa thuận khác”.

Xem xét trong trường hợp của bạn, một tài khoản facebook lạ, nghi ngờ là của nhân viên thuộc Ngân hàng nơi bạn đang đóng tiền mua hàng trả góp đã có những hành vi đăng tải đơn khởi kiện bạn và những hình ảnh về đời sống cá nhân của bạn lên mạng xã hội facebook. Trong đơn khởi kiện có đầy đủ thông tin cá nhân của bạn như tên tuổi, ngày tháng năm sinh, nơi cư trú, chỗ ở hiện tại, khoản vay tài chính, số tài khoản,… Đây đều là những thông tin cá nhân, thuộc về bí mật riêng tư của bạn. Người có số tài khoản facebook này đã đăng tải thông tin này lên mạng xã hội facebook – nơi có nhiều người tiếp cận, và gửi đến cả những người thân, bạn bè của bạn mà không có sự cho phép hay đồng ý của bạn. 

Mặc dù có thể động cơ của người có số tài khoản facebook này có thể chỉ mang tính chất cảnh cáo bạn, hối thúc bạn trả số tiền chưa đóng theo kỳ hạn, nhưng hành vi này đã trực tiếp tiết lộ những thông tin riêng tư đến nhân thân của bạn, làm gia tăng rủi ro đối với bạn khi những thông tin này được công bố. Đồng thời, hành vi này của người có số tài khoản facebook trên đã làm ảnh hưởng đến danh dự, nhân phẩm, uy tín của bạn, cách nhìn nhận của người thân, bạn bè của bạn về bạn.

Từ những cơ sở được trích dẫn ở trên, có thể thấy, hành vi của người có tài khoản facebook này đang xâm phạm đến quyền bất khả xâm phạm về đời sống riêng tư, thông tin cá nhân và quyền được bảo vệ và hình ảnh được quy định tại Điều 32, 38 Bộ luật dân sự năm 2015 được trích dẫn ở trên, và được xác định là những hành vi bất hợp pháp, gây ảnh hưởng đến quyền và lợi ích hợp pháp của bạn.

Với hành vi này sẽ bị xử phạt theo quy định tại điểm e, điểm g Khoản 3 Điều 66 Nghị định 174/2013/NĐ-CP. Theo đó, đối với hành vi thu thập, xử lý và sử dụng thông của tổ chức, cá nhân khác mà không được sự đồng ý hoặc sử dụng sai mục đích theo quy định của pháp luật, hoặc hành vi cung cấp, trao đổi, truyền đưa hoặc lưu trữ, sử dụng thông tin số nhằm đe dọa, quấy rối, xuyên tạc, vu khống, xúc phạm uy tín của tổ chức, danh dự, nhân phẩm, uy tín của người khác thì sẽ bị xử phạt hành chính với mức phạt hành chính từ 10.000.000 đồng – 20.000.000 đồng.

Ngoài ra, trường hợp tài khoản facebook này không chỉ đăng tải hình ảnh về đời sống cá nhân của bạn, hay nội dung đơn khởi kiện mà còn đưa ra những lời lẽ xúc phạm đến danh dự, nhân phẩm của người khác, nhục mạ, hay đưa ra những thông tin gian dối, không đúng sự thật như nói bạn lừa đảo… thì hành vi này cũng đang xâm phạm đến quyền bất khả xâm phạm về danh dự, nhân phẩm, uy tín của cá nhân được quy định tại Điều 34 Bộ luật Dân sự năm 2015. Trường hợp này, ngoài việc bị xử phạt hành chính theo quy định tại điểm e, điểm g, Khoản 3 Điều 66 Nghị định 174/2013/NĐ-CP được trích dẫn ở trên, thì tùy vào từng mức độ mà người có tài khoản facebook này có thể bị truy cứu trách nhiệm hình sự về tội vu khống hoặc tội làm nhục người khác. Cụ thể:

 – Về tội làm nhục người khác, tại Điều 155 Bộ luật hình sự năm 2015 có quy định:

“Điều 155. Tội làm nhục người khác

1. Người nào xúc phạm nghiêm trọng nhân phẩm, danh dự của người khác, thì bị phạt cảnh cáo, phạt tiền từ 10.000.000 đồng đến 30.000.000 đồng hoặc phạt cải tạo không giam giữ đến 03 năm.

2. Phạm tội thuộc một trong các trường hợp sau đây, thì bị phạt tù từ 03 tháng đến 02 năm:

a) Phạm tội 02 lần trở lên;

b) Đối với 02 người trở lên;

c) Lợi dụng chức vụ, quyền hạn;

d) Đối với người đang thi hành công vụ;

đ) Đối với người dạy dỗ, nuôi dưỡng, chăm sóc, chữa bệnh cho mình;

e) Sử dụng mạng máy tính hoặc mạng viễn thông, phương tiện điện tử để phạm tội;

….”.

Trường hợp người có tài khoản facebook này không chỉ cung cấp những thông tin cá nhân, đời sống riêng tư của bạn lên mạng xã hội facebook, mà còn kèm theo những lời nói xúc phạm nghiêm trọng đến danh dự, nhân phẩm của bạn thì họ có thể bị truy cứu trách nhiệm hình sự theo quy định tại điểm e, khoản 2 Điều 155 Bộ luật hình sự năm 2015 với khung hình phạt từ 03 tháng đến 02 năm tù.

– Về tội vu khống, tại Điều 156 Bộ luật Hình sự năm 2015 có quy định: Người nào có một trong các hành vi như bịa đặt hoặc loan truyền những điều biết rõ là sai sự thật nhằm xúc phạm nghiêm trọng, nhân phẩm, danh dự hoặc gây thiệt hại đến quyền, lợi ích hợp pháp của người khác, hoặc có hành vi bịa đặt người khác phạm tội và tố cáo họ trước cơ quan có thẩm quyền thì có thể bị truy cứ trách nhiệm hình sự về tội vu khống.

Trong trường hợp của bạn, mặc dù trong thông tin bạn không nói rõ, nhưng nếu cùng với việc công khai những thông tin cá nhân, đời sống riêng tư, thì trong nội dung bài đăng trên facebook, họ đưa ra những thông tin sai sự thật, như nói bạn lừa đảo chiếm đoạt tài sản… để nhằm xúc phạm nghiêm trọng đến danh dự nhân phẩm, ảnh hưởng đến quyền và lợi ích hợp pháp của bạn thì người này có thể bị truy cứu trách nhiệm hình sự về tội vu khống theo quy định tại Điều 156 Bộ luật Hình sự năm 2015. Tuy nhiên, với hành vi sử dụng phương tiện là mạng máy tính, mạng viễn thông, phương tiện điện tử để phạm tội , ví dụ trong trường hợp của bạn là sử dụng mạng facebook thì căn cứ theo quy định tại điểm e, khoản 2 Điều 156 Bộ luật hình sự năm 2015, người có tài khoản facebook kia có thể bị phạt tù từ 01 năm đến 03 năm.

Như vậy, từ những căn cứ được trích dẫn ở trên, hành vi của người có tài khoản facebook này đang xâm phạm nghiêm trọng đến quyền bất khả xâm phạm về hình ảnh, đời sống riêng tư, danh dự, nhân phẩm của bạn. Để bảo vệ quyền và lợi ích hợp pháp của mình khi bạn không rõ tài khoản facebook đăng tải hình ảnh, thông tin của bạn là ai thì bạn cần làm đơn tố cáo hoặc đơn trình báo lên cơ quan công an để được can thiệp giải quyết. Sau khi xác định được người đăng tải những thông tin, hình ảnh này thì cho dù chưa người có tài khoản facebook này chưa đủ yếu tố để truy cứu trách nhiệm hình sự, bạn vẫn có quyền khởi kiện để yêu cầu gỡ bỏ những thông tin cá nhân, riêng tư ấy và yêu cầu đòi bồi thường thiệt hại.